Testy alergiczne dla psa

Wybierz usługę
Testy alergiczne u psów są szczególnie zalecane w przypadku przewlekłego, opornego na leczenie świądu, nawracających zmian skórnych oraz przed rozpoczęciem immunoterapii swoistej. Eksperci, m.in. dr hab. Marcin Szczepanik oraz lek. wet. Marta Pasikowska, podkreślają, że interpretacja wyników testów alergicznych zawsze powinna być połączona z dokładnym wywiadem klinicznym. Same wyniki testów nie wystarczą do postawienia diagnozy – kluczowa jest kompleksowa ocena stanu zdrowia psa.
Najczęściej stosuje się testy alergiczne skórne (intradermalne), testy serologiczne (ELISA/ASIS) oraz diety eliminacyjne. Pozwalają one wykryć alergeny środowiskowe i pokarmowe odpowiedzialne za objawy. Dzięki odpowiednio dobranym testom alergicznym można nie tylko ustalić przyczynę problemu, ale również skuteczniej zaplanować leczenie, w tym wdrożenie immunoterapii swoistej lub wprowadzenie diety hipoalergicznej.
Jakie są rodzaje i klasyfikacja testów alergicznych dla psa?
W praktyce weterynaryjnej wyróżnia się trzy główne metody diagnostyczne. Testy skórne polegają na śródskórnym podaniu panelu alergenów oraz kontroli (np. histaminy i gliceryny). Wynik odczytywany jest po 15–20 minutach na podstawie średnicy odczynu.
Metoda; opis | Zalety | Ograniczenia |
---|---|---|
Testy skórne (intradermalne) | bezpośrednia ocena reakcji zapalnej; szybki wynik (15–20 min) | wymaga sedacji; możliwe reakcje niealergiczne |
Badania serologiczne (ELISA/ASIS) | bez ryzyka dla psa; możliwość szerokiego panelu alergenów | niższa swoistość; wynik po kilku dniach |
Dieta eliminacyjna pokarmowa | identyfikacja alergenów żywieniowych; brak ingerencji inwazyjnej | czasochłonna (8–12 tyg); trudność w utrzymaniu restrykcji |
Badania serologiczne opierają się na analizie próbki krwi w kierunku obecności specyficznych immunoglobulin IgE na wybrane alergeny – najczęściej metodą ELISA lub ASIS. Dieta eliminacyjna wymaga ścisłego stosowania karmy o prostym składzie przez 8–12 tygodni i stopniowego wprowadzania pojedynczych składników z obserwacją reakcji zwierzęcia.
Jakie statystyki dotyczą psów i alergii w Polsce?
W Polsce mieszka około 8,1 mln psów, co stanowi 49% wszystkich gospodarstw domowych. Na atopowe zapalenie skóry cierpi 28–30% populacji psów w kraju, co oznacza, że dotkniętych jest ok. 2,3–2,4 mln czworonogów.
Parametr; źródło | Wartość |
---|---|
Liczba psów w Polsce; FEDIAF 2022 | 8 100 000 |
Odsetek psów z AZS w Polsce; badania kliniczne | 28–30% |
Szacowana liczba psów z AZS | 2 268 000–2 430 000 |
Źródło: https://europeanpetfood.org/wp-content/uploads/2023/06/FEDIAF_Annual-Report_2023_Facts-Figures.pdf
Te dane wyraźnie wskazują, jak powszechnym problemem zdrowotnym stały się alergie w populacji psów domowych.
Co najczęściej uczula psy?
U psów z atopowym zapaleniem skóry najważniejszymi grupami alergenów są roztocza, pyłki sezonowe oraz składniki diety – przede wszystkim białka zwierzęce i niektóre zboża.
Grupa alergenów | Przykłady | Odsetek psich alergików |
---|---|---|
Roztocza kurzu domowego | Dermatophagoides farinae, D. pteronyssinus | 65–90% |
Roztocza magazynowe | Acarus siro, Tyrophagus putrescentiae | 20–30% |
Pyłki roślin | trawy (Timothy, Bermuda), drzewa (brzoza) | 20–25% |
Pleśnie | Alternaria, Cladosporium | 10–15% |
Alergeny sierści | albumina psia, keratyna | 5–10% |
Jak przebiega wykonanie testów alergicznych?
Najpierw weterynarz przeprowadza szczegółowy wywiad, aby wykluczyć inne przyczyny świądu oraz ocenić objawy według kryteriów Favrota – zwłaszcza wiek wystąpienia pierwszych objawów, przewlekłość świądu i umiejscowienie zmian.
Testy skórne
- sedacja lub znieczulenie miejscowe;
- śródskórne wstrzyknięcie panelu alergenów oraz kontroli (histamina, gliceryna);
- ocena średnicy reakcji po 15–20 minutach.
Badania serologiczne
- pobranie krwi żylnej od psa;
- oznaczenie stężenia specyficznych IgE metodą ELISA lub ASIS;
- interpretacja wyników w połączeniu z obrazem klinicznym pacjenta.
Dieta eliminacyjna
- restrykcyjna dieta monoproteinowa przez 8–12 tygodni;
- stopniowe wprowadzanie kolejnych składników z ciągłą obserwacją samopoczucia psa.
Kiedy należy wykonać testy alergiczne u psa?
Wskazania do diagnostyki alergologicznej obejmują:
- przewlekły, nawracający lub oporny na leczenie świąd;
- zmiany skórne zlokalizowane w okolicy łokci, pachwin, pyska;
- nieskuteczność dotychczasowych terapii objawowych;
- planowanie rozpoczęcia odczulania (immunoterapii swoistej).
„Testy alergiczne nie powinny być traktowane jako jedyna metoda diagnozy, ale jako element uzupełniający całościowe badanie kliniczne i wywiad” – dr hab. Marcin Szczepanik.
Prawidłowo przeprowadzona diagnostyka jest podstawą do wdrożenia skutecznego leczenia oraz poprawy jakości życia psa.
Jakie działania profilaktyczne zalecają eksperci?
Profilaktyka polega na ograniczaniu ekspozycji na alergeny oraz łagodzeniu objawów poprzez codzienne działania i odpowiednie środki pielęgnacyjne.
- regularne kąpiele lecznicze szamponami na bazie kwasu salicylowego lub tripeluazyny;
- częste odkurzanie domu bezworkowymi odkurzaczami oraz pranie legowisk w wysokiej temperaturze;
- stosowanie domowych filtrów HEPA;
- unikanie spacerów podczas intensywnego pylenia roślin;
- stosowanie diet hipoalergicznych o możliwie prostym składzie, najlepiej monobiałkowych.
„Dobre efekty profilaktyczne osiąga się poprzez wielotorowe podejście: środowiskowe, żywieniowe i farmakologiczne” – lek. wet. Marta Pasikowska.
Takie działania, wdrażane konsekwentnie, istotnie zmniejszają liczbę zaostrzeń oraz przewlekłych dolegliwości u pacjentów.
Testy skórne, serologiczne i dietetyczne stanowią komplementarne metody identyfikacji przyczyn atopowego zapalenia skóry u psów. Polska, z populacją ponad 8 mln psów, boryka się z rosnącą liczbą przypadków AZS (28–30%). Najważniejsze alergeny to przede wszystkim roztocza kurzu domowego (65–90%), pyłki traw i drzew (20–25%) oraz białka zwierzęce w diecie.
Diagnostyka powinna być prowadzona przy przewlekłym świądzie i typowych zmianach skórnych, poprzedzona wykluczeniem innych chorób. Wdrożenie immunoterapii swoistej wymaga precyzyjnego rozpoznania alergenów. Profilaktyka oparta na kontroli środowiska oraz żywienia znacząco poprawia komfort życia psów atopików.
Niniejszy artykuł ma charakter informacyjny i nie stanowi porady medycznej. Diagnozę i leczenie zawsze powinien prowadzić wykwalifikowany specjalista.
Bibliografia
- FEDIAF. European Pet Food Industry Federation – Facts & Figures 2022. Dostęp online: https://europeanpetfood.org
- Favrot C., Hensel P., Santoro D. Canine atopic dermatitis: detailed guidelines for diagnosis and allergen identification. BMC Vet Res. 2015;11:196. Dostęp online: https://doi.org
- WHO. ICD-11 MMS – Dermatitis or eczema (EA80). Dostęp online: https://www.findacode.com
Treści, które przedstawione są na stronie halomed.pl nie zastąpią kontaktu z lekarzem – są jedynie wskazówką i mają formę informacyjną. Administrator serwisu nie ponosi żadnej odpowiedzialności wynikającej z wykorzystania informacji, które są zawarte w serwisie.
FAQ
Podobne artykuły