ADHD. Najważniejsze informacje

ADHD, czyli zespół nadpobudliwości psychoruchowej, to ogólna nazwa zaburzeń zachowania, które dotykają najczęściej dzieci i młodzież. Okazuje się jednak, że w obecnych czasach coraz wiele osób decyduje się na diagnozę i rozpoczyna swoje życie ze świadomością o występowaniu tego zaburzenia. Jak w ogóle wygląda ADHD i w jaki sposób można je zdiagnozować?

Czym jest ADHD? 

ADHD to neurorozwojowe zaburzenia psychiczne powodujące deficyty uwagi, hiperaktywność oraz nadpobudliwość ruchową lub impulsywność. Pierwsze symptomy ADHD można zauważyć już u małych dzieci – najczęściej w okolicach 5. roku życia. Wiele cech zespołu może być zauważalne nawet w dorosłym życiu i mieć na nie ogromny wpływ. Diagnoza pozwala jednak lepiej zrozumieć siebie (albo swoje dziecko!), co sprawia, że można sobie w odpowiedni sposób pomóc np. poprzez terapię lub zażywanie specjalnych leków. 

Objawy ADHD

Objawy ADHD są silnie związane z porywczością, zaburzeniami koncentracji oraz nadruchliwością. Jest wiele objawów, które mogą jasno wskazywać na to, że ktoś jest osobą z ADHD. Wyróżnia się więc: 

1.    Porywczość – mówienie wszystkiego bez zastanowienia, niecierpliwość, próby skupienia na sobie uwagi
2.    Zaburzenia uwagi i koncentracji – problemy ze skupieniem, roztargnienie, odkładanie wykonywania zadań na ostatnią chwilę
3.    Nadruchliwość – problemy z kontynuowaniem rozpoczętych już zadań, porzucanie ich, wiercenie się, potrzeba ciągłego mówienia

Przyczyny występowania ADHD

Trudno jest wskazać, jakie są konkretnie przyczyny występowania ADHD. Zakłada się jednak, że do najczęstszych czynników, można zaliczyć: 

1.    Predyspozycje genetyczne 
2.    Urazy doznane w trakcie ciąży
3.    Mała waga urodzeniowa
4.    Niedotlenienie podczas porodu 
5.    Picie alkoholu przez ciężarną lub palenie papierosów podczas ciąży
6.    Zażywanie substancji psychoaktywnych 

Chociaż samo wychowanie nie jest bezpośrednią przyczyną występowania ADHD, to mówi się, że dzieci predysponowane do tego rodzaju zaburzeń, mogą je szybciej rozwijać poprzez szkodliwe czynniki, jakich doświadczają w domu np. z powodu zaniedbań rodziców, przemocy wobec dziecka czy z powodu niestabilnego środowiska domowego. 

Diagnoza w ADHD

Warto wiedzieć, że diagnozowanie ADHD jest niezwykle kosztowne. Polega bowiem na współpracy kilku specjalistów, takich jak psychiatra, psycholog, a w przypadku dzieci również pediatra albo neurolog. Ważne jest przeprowadzenie odpowiedniego badania psychologicznego, które polega na sprawdzeniu możliwości intelektualnych, zdolności do koncentracji czy kojarzenia itp. Należy wykluczyć na tym etapie wystąpienie innych zaburzeń, które mogą powodować podobne problemy. Trzeba także wykluczyć choroby somatyczne i neurologiczne, zanim uda się jednoznacznie stwierdzić, że u dziecka czy u osoby dorosłej występuje ADHD. 

Leczenie ADHD 

Przede wszystkim należy zwiększyć u siebie i dziecka świadomość dotyczącą ADHD. Rozwiązaniem ewentualnych problemów, wynikających z ADHD, mogą być między innymi: 

1.    Psychoterapia
2.    Terapia rodzinna
3.    Terapia grupowa
4.    Zajęcia psychoedukacyjne dla rodziców, jeśli „problem” dotyczy ich dziecka 
5.    Leczenia farmakologicznego

Dzięki temu możliwe jest opracowanie indywidualnych sposobów na radzenie sobie z objawami dotyczącymi ADHD. Ważne jest m.in. ćwiczenie koncentracji czy suplementy lub leki, które np. wspomagają funkcjonowanie mózgu. 

Nieleczone ADHD - konsekwencje

Czasami brak zainteresowania ewentualnymi problemami swojego dziecka albo zaniedbanie ich jako dorosły – może doprowadzić do zaostrzenia się poszczególnych objawów. W dodatku może dojść do powikłań, które dają o sobie znać w dorosłym życiu, na przykład: 

1.    Wystąpienie zaburzeń lękowych i depresyjnych 
2.    Próby samobójcze
3.    Kłopoty ze snem 
4.    Ucieczka w uzależnienia

Dlatego tak ważne jest dbanie nie tylko o ciało, ale również o zdrowie psychiczne – zaniedbane może bowiem prowadzić do wielu problemów, szczególnie w wieku dorosłym. 

-
Autor: P.S.

Przy współudziale lekarza: Zbigniew Bułat