Mononukleoza. Co to za choroba? Objawy oraz przyczyny

Mononukleoza zakaźna to infekcja wirusowa, którą przenosi się głównie drogą kropelkową. Wywoływana jest przez wirusa Epstein-Barr (EBV). Jej objawy przypominają często objawy przeziębienia, ponieważ objawia się najczęściej bólem głowy, podwyższoną temperaturą czy ogólnym zmęczeniem. W jaki sposób dochodzi do zarażenia? Jak diagnozować oraz leczyć mononukleozę zakaźną? 

Mononukleoza zakaźna – co to jest? 

Mononukleoza zakaźna jest zespołem objawów chorobowych, którą wywołuje wirus Epstein-Barra. Wirus EBV jest bardzo powszechny, nawet około 95% populacji dorosłych przebyło w przeszłości zakażenie tym wirusem, ale najczęściej miało to postać bezobjawową. Przekazywany jest z człowieka na człowieka drogą kropelkową, poprzez ślinę, dlatego często nazywa się ją „chorobą pocałunków”. Po przechorowaniu EBV system odpornościowy „przechowuje” wirusa w formie uśpionej, który może zacząć dawać objawy w momencie spadku odporności, ale zdarza się to bardzo rzadko. 
Najczęściej na mononukleozę chorują dzieci w wieku od 2 do 7 roku życia, ale zdarza się to również u nastolatków, a czasami i u młodych dorosłych. 
Często mówi się o tym, że mononukleoza zakaźna może przypominać przeziębienie, bo ich objawy są dosyć tożsame. Jak objawia się mononukleoza? 

Mononukleoza zakaźna – objawy 

Do głównych objawów mononukleozy zakaźnej zalicza się: 

1.    Wysoką gorączkę 
2.    Apatię
3.    Zapalenie gardła z powiększeniem migdałków 
4.    Powiększenie migdałków 
5.    Powiększenie wątroby i śledzony 
6.    Katar 
7.    Obrzęki np. powiek czy okolic nasady nosa 
8.    Sporadycznie: wystąpienie rumienia guzowatego lub osutki na skórze u dzieci 

W skrajnych przypadkach mogą pojawić się również takie objawy jak: 

1.    Bóle brzucha 
2.    Żółtaczka 
3.    Powiększenie węzłów chłonnych

Dlatego tak ważne jest szybkie zareagowanie w momencie, w którym zauważamy u siebie pierwsze, niepokojące objawy, które mogą wskazywać na wystąpienie jakiejkolwiek choroby. 

Mononukleoza – diagnoza oraz leczenie 

Mononukleozę zakaźną można zdiagnozować poprzez odpowiednią diagnostykę. W morfologii i rozmazie krwi obwodowej obserwuje się leukocyrozę z przewagą limfocytów. Lekarz zaleci również wykonanie badań CRP, czyli białka ostrej fazy, a także wykonanie prób wątrobowych. Zazwyczaj, podczas mononukleozy, obserwuje się wzrost enzymów wątrobowych (ALT i AST). 
W rozpoznaniu mononukleozy pomocne okazują się również oznaczenia przeciwciał. Można również wykryć DNA wirusa poprzez metodę PCR, ale to bardzo drogie i jednocześnie trudnodostępne badanie. 

Jeśli badania potwierdzą wystąpienie mononukleozy zakaźnej – konieczne będzie wdrożenie odpowiedniego leczenia. W przypadku gorączki należy podawać leki, które mają za zadanie ją zbić, takie jak np. ibuprofen czy paracetamol. Warto również wyleczyć inne objawy, stosując ku temu odpowiednie preparaty, np. w przypadku bólu gardła poleca się tabletki do ssania czy płukanki. Równie ważne jest odpowiednie nawodnienie, które pomaga znacznie szybciej pozbyć się choroby. Jeśli w przebiegu mononukleozy występuje katar – warto zastosować środki obkurczające błonę śluzową nosa. Antybiotyków z kolei będą wymagali pacjenci, u których wystąpiło nadkażenie bakteryjne. 
Poleca się również najprostsze działania z możliwych, które są zalecane przy wszystkich chorobach – dużo leżenia w łóżku, ograniczenie wysiłku fizycznego, dieta bogata w witaminy, izolacja od innych domowników i dbanie o higienę. Jeśli przebieg choroby staje się ciężki – należy zgłosić się do lekarza, aby otrzymać skierowanie do szpitala. 

Powikłania po mononukleozie 

Nieleczona mononukleoza może doprowadzić do szeregu różnych powikłań, takich jak na przykład: 

1.    Pęknięcie śledziony
2.    Zapalenie trzustki lub/oraz mięśnia sercowego
3.    Zapalenie mózgu
4.    Niedokrwistość i/lub małopłytkowość 
5.    Ropnie migdałków 

Ponieważ powikłania mogą być bardzo poważne – należy niezwłocznie zareagować w przypadku wystąpienia jakichkolwiek objawów zarażenia. 

-
Autor: P.S.

Przy współudziale lekarza: Zofia Skorupska