Epilepsja (padaczka). Objawy, leczenie, przyczyny

Epilepsja to jedno z najczęściej występujących zaburzeń układu nerwowego. Choroba ta polega na spontanicznym i wielokrotnym występowaniu napadów drgawkowych. Żeby zdiagnozować epilepsję (lub też, jak często nazywa się to zaburzenie, padaczkę), potrzebne jest wykonanie badań obrazowych i badania elektroencefalograficznego. Co trzeba wiedzieć o epilepsji? W jaki sposób się objawia i kto może mieć do czynienia z padaczką? 

Epilepsja – co to za choroba? 

Epilepsja to jedno z najczęściej występujących zaburzeń ze strony układu nerwowego. Każdy z nas kojarzy, że jest to choroba, w której występują niekontrolowane, powtarzalne napady drgawkowe. U osób zdrowych komórki nerwowe koordynują ruchy ciała dzięki uporządkowanym sygnałom wysyłanym do mięśni, a u osób dotkniętych padaczką – komórki nerwowe wysyłają takich sygnałów za dużo i w sposób zupełnie nieuporządkowany, dlatego właśnie dochodzi do rzeczonych napadów epileptycznych. 

Przyczyny padaczki 

Padaczka może zacząć dawać objawy w każdym wieku, a jej przyczyny są w większości nieznane. Są jednak niektóre choroby i schorzenia, które mogą doprowadzić do rozwoju choroby epileptycznej. Ryzyko wystąpienia padaczki jest znacznie wyższe w przypadku występowania jednego z poniższych zaburzeń zdrowotnych: 

1.    Nowotwory mózgu 
2.    Udar mózgu 
3.    Uraz głowy
4.    Infekcje ośrodkowego układu nerwowego 
5.    Wady genetyczne np. zespół Downa 
6.    Zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych 
7.    Opryszczkowe zapalenie mózgu 
8.    Malaria 
9.    Toksoplazmoza 
10.    Choroba Alzheimera 
11.    Stwardnienie rozsiane 

Padaczka może być również uwarunkowana genetycznie. Nadal jednak trwają pracę nad lepszym poznaniem podłoża powstawania zaburzenia. 

Objawy epilepsji 

Głównym objawem padaczki są napady padaczkowe, które mogą przybierać różne formy. Wyróżnia się: 

1.    Napady padaczkowe ogniskowe, kiedy wyładowania występują w jednym konkretnym miejscu mózgowia i w obrębie jednej półkuli. Są to m.in. napady ruchowe, napady czuciowe, napady psychiczne oraz napady wegetatywne.
2.    Napady ogniskowe złożone – pacjenci doświadczają przy tym zaburzeń świadomości
3.    Napady padaczkowe uogólnione – są wynikiem zaburzenia czynności elektrycznej obu półkul mózgowych i wyróżnia się tutaj m.in. napady padaczkowe toniczne (gwałtowny skurcz jednej grupy mięśni), napady padaczkowe atoniczne, napady padaczkowe kloniczne, padaczkowe uogólnione napady nieświadomości. 

Jak zdiagnozować oraz leczyć padaczkę? 

Padaczka to choroba, którą rozpoznaje się za pomocą wywiadu lekarskiego, badania przedmiotowego oraz kilku badań obrazowych. W diagnostyce padaczki wykorzystuje się między innymi: 

1.    Badanie elektroencefalogramem (EEG) – polega na rejestracji czynności bioelektrycznej mózgu 
2.    Rezonans magnetyczny – pozwala na wykrycie większej ilości zmian niż np. tomografia komputerowa. Tomografię komputerową stosuje się tylko w sytuacjach pilnych oraz wtedy, kiedy występują przeciwwskazania do wykonania badania rezonansem. 
3.    Badania krwi 
4.    Badanie ogólne moczu 
5.    EKG 

Leczenie padaczki polega na podawaniu odpowiednich leków, które mają zahamować powstawanie napadów epileptycznych. Nie leczą one przyczyny (bo nie jest to na ten moment możliwe), a jedynie zapobiegają wystąpieniu napadów padaczkowych. Jeśli chory okazuje się mieć padaczkę lekooporną, wtedy rozwiązaniem może być leczenie operacyjne, stymulacja nerwu błędnego lub dieta ketogenna przeprowadzana pod okiem lekarza oraz dietetyka. 

Jak zachować się podczas ataku padaczki? 

Jeśli doświadczamy lub znamy kogoś, u kogo występują napady padaczkowe – musimy wiedzieć, w jaki sposób powinniśmy się zachować. Przede wszystkim należy zachować spokój, ponieważ napady padaczkowe trwają krótko (ok. 2-3 minuty). Ważne jest ułożenie chorego w bezpiecznym miejscu, żeby uchronić go przed upadkiem i równie ważne jest położenie go w takim miejscu, żeby nie zrobił sobie krzywdy podczas ataku padaczkowego. Należy rozluźnić ubranie i w żaden sposób podczas ataku nie wolno przytrzymywać chorego lub podejmować żadnych innych działań. Po zakończeniu ataku warto ułożyć chorego w pozycji bocznej ustalonej, aby mógł dojść do siebie. 
Jeśli atak się zakończył i zaraz po nim wystąpił kolejny, a całość się bardzo przedłuża – konieczne jest wezwanie pogotowia. 

-
Autor: S.L.

Przy współudziale lekarza: Marzena Kalisiak