Toksoplazmoza. Co to jest? Objawy oraz przyczyny

Toksoplazmoza jest chorobą zakaźną, która wywoływana jest przez pierwotniaka Toxoplasma Gondii. Człowiek zaraża się toksoplazmozą głównie w wyniku zjedzenia oocyst, czyli formy pasożyta, która jest zdolna do atakowania kolejnych żywicieli. Oocysty wydalane są z kałem przez zarażone koty. W przypadku, kiedy kobieta w ciąży lub w niedługim czasie przed ciążą, zachoruje na toksoplazmozę, istnieje spore ryzyko przedostania się pasożyta przez łożysko do płodu i wywołuje w ten sposób toksoplazmozę wrodzoną. Co jeszcze należy wiedzieć o toksoplazmozie? 

Toksoplazmoza – co to jest? 

Toksoplazmoza to jedna z najczęściej występujących chorób zakaźnych, które wywoływane są przez pasożyta. Choroba bardzo często przebiega bezobjawowo, więc wiele osób nie wie, że w ogóle jest zarażona. Może stanowić poważne zagrożenia, szczególnie dla kobiet w ciąży oraz osób z obniżoną odpornością. Toksoplazmozą można zarazić się w wyniku zjedzenia oocyst, czyli formy pasożyta, który jest wydalany z kałem przez zarażone koty. Co jeszcze wiadomo o toksoplazmozie, jak się objawia, a także jakie są dokładne przyczyny zarażenia? 

Toksoplazmoza – przyczyny zarażenia 

Człowiek zaraża się toksoplazmozą głównie w wyniku zjedzenia oocyst, które wydalane są wraz z kałem przez zarażone koty. Istnieje jednak szereg różnych czynników ryzyka, które zwiększają możliwość zarażenia toksoplazmozą. Są to między innymi: 

1.    Spożycie mięsa z zarażonego zwierzęcia, które nie zostało poddane działaniu odpowiednio wysokiej temperatury
2.    Zjedzeniem nieumytych owoców i/lub warzyw, jeśli doszło na nich zanieczyszczenia kałem kota z oocystamii
3.    Wypicie zanieczyszczonej wody 
4.    Przetoczenie krwi z pasożytem 
5.    Przejście pasożyta z organizmu kobiety ciężarnej przez łożysko do płodu 
6.    Kontakt ze skażoną ziemią np. podczas prac w ogrodzie 

Co istotne – toksoplazmozą nie można zarazić się poprzez bezpośredni kontakt z drugim człowiekiem, który jest zarażony. Szacuje się, że okres wylęgania się choroby to około od 2 tygodni do nawet 2 miesięcy. 

Toksoplazmoza – objawy 

Toksoplazmoza to choroba, która może dawać różne objawy, chociaż dosyć często nie daje żadnych objawów przez długi czas. Przy przebiegu objawowym najczęściej obserwuje się powiększenie węzłów chłonnych oraz objawy grypopodobne. Wyróżnia się również różne rodzaje toksoplazmozy, takie jak: 

1.    Postać węzłowa toksoplazmozy – powiększenie węzłów chłonnych szyjnych, karkowych oraz potylicznych. 
2.    Postać oczna toksoplazmozy – zapalenie siatkówki oraz naczyniówki oka 
3.    Postać uogólniona toksoplazmozy – objawia się chorobą różnych narządów np. zapaleniem mięśnia sercowego czy zapaleniem płuc, ale może dotyczyć wielu innych narządów 
4.    Toksoplazmoza wrodzona – czyli następstwo zarażenia się kobiety w ciąży, do którego dochodzi poprzez obecność pasożytów we krwi. 

Należy wspomnieć również o tym, jaki wpływ może mieć toksoplazmoza dla kobiety w ciąży. To między innymi takie skutki jak: 

1.    Poronienie
2.    Śmierć płodu
3.    Ciężkie zaburzenia np. neurologiczne
4.    Zaburzenia rozwojowe 
5.    Wodogłowie
6.    Padaczka 
7.    Odklejenie siatkówki
8.    Zaćma 

Jak widać – toksoplazmoza jest niesamowicie niebezpieczna dla rozwijającego się płodu, dlatego tak często uczula się na to kobiety w ciąży. 

Diagnozowanie oraz leczenie toksoplazmozy 

Diagnozowaniem oraz leczeniem toksoplazmozy zajmuje się lekarz specjalista chorób zakaźnych. W przypadku lekkiego przebiegu oraz bezobjawowego zarażenia zazwyczaj stosowanie leków nie jest konieczne. Wyjątkiem jest jednak świeże zarażenie kobiety w ciąży. Stosuje się wówczas lek, który nazywa się spiramycyną, który to ma za zadanie zapobiec przeniesieniu się infekcji na dziecko. Jeżeli jednak potwierdzone zostanie zarażone dziecka – wtedy kobieta ciężarna będzie musiała przyjmować pirymetaminę z sulfadoksyną do końca ciąży. W przypadku toksoplazmozy kluczowa jest wiedza o tym, w jaki sposób można uniknąć zakażenia – szczególnie ważne będzie to dla kobiet w ciąży. W jaki sposób można to zrobić? 

Toksoplazmoza – profilaktyka 

Nie ma żadnej szczepionki, która może pozwolić na uniknięcie zarażenia oocystami. Podstawą profilaktyki będzie jednak zachowanie kilku istotnych zasad, takich jak: 

1.    Dokładne mycie pokarmów 
2.    Unikanie spożywania mięsa nieznanego pochodzenia 
3.    Częste i dokładne mycie rąk 
4.    Stosowanie rękawic ochronnych do pracy w ogrodzie 
5.    Unikanie spożywania niepasteryzowanego mleka 

Trzeba również uważać na to, aby po kontakcie np. z odchodami kocimi, dokładnie umyć dłonie. 

-
Autor: S.L.

Przy współudziale lekarza: Ilona Walicka