Gastroskopia. Jak przebiega badanie? Przygotowanie do gastroskopii

Gastroskopia jest badaniem, które ma na celu ocenę początkowego odcinka przewodu pokarmowego. Dzięki temu badaniu możliwe jest ocenienie i skontrolowanie stanu przełyku, żołądka oraz dwunastnicy. Wiele osób boi się tego badania ze względu na fakt, że aby wykona gastroskopię, konieczne jest wprowadzenie do przełyku specjalnego przewodu, który rejestruje oraz przekazuje obraz z wnętrza ciała pacjenta. Co trzeba wiedzieć o gastroskopii? Kiedy się ją wykonuje? W jaki sposób można przygotować się do badania? 

Czym jest gastroskopia? 

Gastroskopia to badanie górnego odcinka przewodu pokarmowego, który obejmuje żołądek oraz przełyk. To jedno z najlepszych i najskuteczniejszych badań diagnostycznych w tej materii – umożliwia specjalistom pobranie fragmentów błony śluzowej, pozwala wykryć obecność Helicobacter pylori oraz usunąć polipy, ale przeprowadzać również dużo bardziej skomplikowane zabiegi, takie jak zatamowanie krwawienia wewnętrznego. Wiele osób reaguje kiepsko na wizję wykonania gastroskopii – wszystko przez endoskop, czyli cienką, elastyczną „rurkę”, a dokładniej teleskop. Endoskop wprowadza się przez usta, kierując się w stronę żołądka. Końcówka endoskopu jest wyposażona w lampkę i małą kamerę wideo, dzięki czemu lekarz ma możliwość zajrzenia również do wnętrza jelita. 
Gastroskopię wykonuje się w przypadku podejrzenia chorób dotyczących przewodu pokarmowego, a właściwie jego górnych odcinków. Mowa tutaj o nowotworach, chorobach wrzodowych, chorobach przełyku i tym podobnych. Gastroskopia może również być zalecona osobom, które borykają się z takimi objawami jak: 

1.    Bóle brzucha 
2.    Powracająca niestrawność 
3.    Trudności z połykaniem 
4.    Nawracająca zgaga 
5.    Nawracające i powtarzające się wymioty 

Gastroskopia jest również ważnym badaniem przedoperacyjnym oraz istotnym elementem diagnozy celiakii. Każdorazowo przed przystąpieniem do badania pacjent musi podpisać zgodę na jego wykonanie.

Gastroskopię często wykonuje się z jednego z trzech powodów: w celu sprawdzenia przyczyny objawów, potwierdzenia lub wykluczenia podejrzewanego problemu, lub leczenia przewodu pokarmowego. Dlatego właśnie wyróżnia się dwa rodzaje gastroskopii: diagnostyczną oraz terapeutyczną. 

Przeciwwskazania do gastroskopii 

Jest wiele czynników, które eliminują możliwość wykonania gastroskopii. Zalicza się do nich: 

1.    Niestabilną chorobę wieńcową
2.    Ostrą niewydolność serca
3.    Zapalenie otrzewnej 
4.    Niewyrównana niewydolność oddechowa 
5.    Podejrzenie perforacji przewodu pokarmowego 
6.    Niedawno przebyty zawał 

Czasami takie problemy jak np. zaburzenia rytmu serca mogą być przeciwwskazaniem do tego, aby wykonać gastroskopię. Takie kwestie jednak określi lekarz po odpowiednim wywiadzie i badaniach.

Jak przygotować się do gastroskopii? 

Gastroskopia jest badaniem, do którego nie można przystąpić „z marszu”. Konieczne jest wcześniejsze zastosowanie się do zaleceń. Dlatego należy: 

1.    Wstrzymać się od jedzenia oraz picia na minimum 8 godzin 
2.    Zaprzestać palenia papierosów oraz żucia na kilka godzin przed badaniem
3.    Usunąć protezy zębowe bezpośrednio przed przeprowadzeniem badania 

Jeśli jakieś leki będą musiały zostać odstawione przed badaniem – lekarz poinformuje o tym pacjenta w zaleceniach do przygotowania się do gastroskopii. Możliwe jest jednak przyjęcie większości swoich stałych leków, popijając je jedynie niewielką ilością wody. 

Jak wygląda badanie gastroskopii? 

Chociaż wiele osób się go boi – zabieg gastroskopii jest naprawdę niebolesnym zabiegiem, który trwa zaledwie kilka-kilkanaście minut. Gastroskopię zwykle wprowadza się w pozycji leżącej na lewym boku. Po miejscowym znieczuleniu gardła zakłada się między szczęki plastikowy ustnik. Wtedy właśnie lekarz przystępuje do wprowadzenia endoskopu do jamy ustnej, a pacjent wykonuje ruch połykowy. Moment przesuwania się aparatu może być nieprzyjemny, ale stosując się do wskazówek i zaleceń osoby wykonującej badanie – dyskomfort może być znacznie mniejszy. Skupienie się na miarowym, spokojnym i regularnym oddechu może zmniejszyć odruch wymiotny. 
Czasami podczas badania lekarz pobierze wycinek – nie powinno być to jednak odczuwalne dla pacjenta. 
W przypadku osób, które bardzo źle znoszą badanie albo spodziewa się, że mogą znieść je ciężej, można zastosować sedację lub znieczulenie ogólne. 

-
Autor: S.L.

Przy współudziale lekarza: Monika Szymańczyk