Wstrząśnienie mózgu. Objawy, przyczyny oraz powikłania

Wstrząśnienie mózgu to nagła, pourazowa utrata przytomności, po której poszkodowany wraca do pełnej sprawności. Jest to jednak zaburzenie, do którego dochodzi do wypadku i którego w żaden sposób nie można lekceważyć. Zaniedbane i nieleczone może być w przyszłości poważnym problemem. Zazwyczaj wcześnie zdiagnozowanie wstrząśnienie jest w pełni wyleczalne. Czym dokładnie jest, jakie są jego przyczyny i w jaki sposób możemy je leczyć? 

Czym jest wstrząs mózgu? 

Wstrząśnienie mózgu jest chwilowym zaburzeniem funkcjonowania mózgu, bez zmian w jego strukturze. Zazwyczaj dochodzi do niego na skutek wypadku – bezpośredniego urazu głowy. Czasami jednak powodem jest gwałtowne przyspieszenie i zwolnienie ruchów głowy, np. jak to ma miejsce w przypadku wypadków samochodowych. Wstrząs mózgu zalicza się do lekkich urazów mózgu, a jego skutki są przemijające. Wstrząśnienie nie uszkadza w żaden sposób układu nerwowego, a występujące objawy nie pozostawiają po sobie żadnego śladu. Charakterystyczne dla tego urazu jest chwilowa utrata przytomności, zaburzenie pamięci, a czasami ból i zawroty głowy. Oszołomienie mija jednak stosunkowo szybko. 

Objawy wstrząśnienia mózgu 

Do najczęstszych objawów związanych ze wstrząsem mózgu zalicza się: 

1.    Bóle i zawroty głowy
2.    Kłopoty z pamięcią
3.    Kłopoty z koncentracją
4.    Upośledzenie mowy 
5.    Oszołomienie
6.    Zmęczenie
7.    Chwilowa (przejściowa) utrata przytomności 
8.    Nadwrażliwość na światło oraz na hałas
9.    Spowolnienie ruchów
10.    Problemy z utrzymaniem równowagi 
11.    Wymioty i nudności
12.    Szumy uszne 

Czasami, w późniejszym czasie, można zaobserwować również inne problemy, takie jak zaburzenia węchu i smaku, kłopoty ze snem czy zaburzenia osobowości, a nawet depresję. 

Zazwyczaj, doświadczając tych problemów, wystarczy położenie się, a symptomy ustępują samoistnie. 

Podział wstrząśnienia mózgu

Objawy wstrząsu mózgu można podzielić według trzystopniowej skali:

1.    Stopień I – mówi się o nich, kiedy nie odnotowano nastąpienia utraty przytomności, a wstrząśnienie ustępuje po około 15 minutach od nastąpienia wypadku
2.    Stopień II – ma miejsce, kiedy objawy wstrząśnienia są obecne przez dłużej niż 15 minut od momentu wypadku, 
3.    Stopień III – następuje, gdy w wyniku wstrząśnienia doszło do utraty przytomności. 

Jak postępować w przypadku podejrzenia wstrząśnienia mózgu? 

U osoby po urazie, u której podejrzewa się wstrząśnienie mózgu, zaleca się sprawdzenie parametrów życiowych. Jeśli mimo zachowania czynności oddechowych poszkodowany pozostaje nieprzytomny, to należy ułożyć go w pozycji bocznej ustalonej. Następnie trzeba wezwać pogotowie ratunkowe. Jeśli w międzyczasie poszkodowany odzyska przytomność, może być konieczne uspokojenie chorego i wyjaśnienie mu, co się stało. Trzeba uważać, aby do czasu przyjazdu karetki pogotowia, chory nie wykonywał żadnych gwałtownych ruchów. 

Jak diagnozuje się wstrząs mózgu? 

Podstawą diagnostyki jest przede wszystkim wywiad lekarski na temat urazu i występujących objawów. Kolejnym, istotnym krokiem jest wykonanie badania neurologicznego. Zazwyczaj w takim przypadku wykonuje się tomografię komputerową, ale czasami, w rzadkich przypadkach, może być niezbędne wykonanie rezonansu magnetycznego. Charakterystyczne dla wstrząsu mózgu jest powstanie krwiaka mózgu, dlatego tak ważne jest wykonanie badań obrazowych. 

W jaki sposób leczy się wstrząs mózgu? 

Każdy taki uraz jest podstawą do zatrzymania pacjenta na kilka dni w szpitalu, w celu obserwacji tego, w jaki sposób zachowuje się po wstrząsie mózgu. Często jest konieczne wykonanie dodatkowych badań, które mają na celu wykluczyć obecność stłuczenia bądź krwiaka. Leczenie w przypadku tego problemu to przede wszystkim konieczność odpoczywania, unikanie przebywania na słońcu oraz unikanie bodźców zewnętrznych, takich jak np. dostarcza komputer lub telefon albo głośna muzyka. Czasami, w przypadku silnego bólu głowy, lekarz może zalecić przyjmowanie leków przeciwbólowych np. ibupromu czy paracetamolu. Jeśli pacjent jest niespokojny po wypadku, jakiego doświadczył, może być również konieczne zapisanie leków uspokajających. 

Powikłania po wstrząśnieniu

Chociaż wszelkie objawy wstrząśnienia mózgu mijają samoistnie, to czasami bóle i zawroty głowy mogą się utrzymywać nawet do kilku miesięcy po urazie. Możliwym, chociaż bardzo rzadko występującym powikłaniem jest wylew krwi do przestrzeni podpajęczynówkowej, które charakteryzuje się bardzo silnym głowy i porażeniem. Niezbędna w takich przypadkach jest pilna pomoc lekarska. 

-
Autor: S.L.

Przy współudziale lekarza: Aleksandra Stępniewska