Jaskra. Objawy, przyczyny oraz sposoby leczenia

Jaskra to choroba, która stopniowo uszkadza nerw wzrokowy, a to powoli prowadzi do pogorszenia wzroku, a następnie nawet do jego utraty. Obok zaćmy to jedna z najczęściej występujących chorób oczu. Szacuje się, że około 80 milionów osób z grupy wiekowej 40-80 lat choruje na jaskrę. Główną przyczyną problemu jest nadmierny wzrost ciśnienia wewnątrz gałki ocznej. W jaki sposób objawia się zaćma oraz jakie są jej konkretne przyczyny? 

Czym jest jaskra? 

Jaska to grupa chorób, która charakteryzuje się wzrostem ciśnienia wewnątrz gałki ocznej oraz postępującym zanikiem nerwu wzrokowego. Prowadzi to do upośledzenia wzroku, a następnie do jego utraty. Światowa Organizacja Zdrowia umieściła jaskrę na liście chorób cywilizacyjnych, czyli takich, które powstały wraz z rozwojem cywilizacji i zmiany trybu życia społeczeństwa. Jaskra jest również jedną z najczęstszych przyczyn ślepoty. 

Przyczyny jaskry 

Jaskrę można podzielić na trzy rodzaje: pierwotną, wrodzoną oraz wtórną. Jaska wtórna to konsekwencja innych chorób, które toczą się w gałce ocznej. Pierwotna z kolei jest formą choroby o nie do końca znanej przyczynie. Jeśli zaś chodzi o jaskrę wrodzoną – jest ona spowodowana nieprawidłową budową gałki ocznej. 
Czynniki, które mogą zwiększać ryzyko wystąpienia jaskry to: 

1.    Przypadki jaskry wśród najbliższych członków rodziny, czyli czynnik genetyczny 
2.    Wiek powyżej 40 roku życia 
3.    Zaburzenia krążenia obwodowego 
4.    Silny stres 
5.    Nadciśnienie tętnicze, ale również inne choroby krążeniowo-sercowe 
6.    Choroby gałki ocznej np. retinopatia cukrzycowa 
7.    Migreny 
8.    Stosowanie niektórych leków np. doustnych środków antykoncepcyjnych 

Objawy jaskry 

Jest wiele objawów, które powinny nas zaniepokoić i zmusić do wizyty u lekarza. Wyróżnia się wśród nich: 

1.    Wrażliwość na światło, światłowstręt 
2.    Obniżenie ostrości widzenia
3.    Bardzo częste łzawienie oczu 
4.    Widzenie mroczków przed oczami, kiedy patrzymy na źródło światła 
5.    Ograniczenie pola widzenia
6.    Utrudniona adaptacja wzroku do ciemności 
7.    Silne bóle oka 
8.    Przekrwienie oczu
9.    Zawroty głowy 
10.    Rozszerzenie i nieruchomość źrenicy 

Diagnoza w jaskrze 

Jeśli zauważamy u siebie jakiekolwiek objawy, które nas niepokoją – powinniśmy udać się do lekarza rodzinnego, a tam poprosić o skierowanie do okulisty, czyli lekarza, który zawodowo zajmuje się diagnozą i leczeniem chorób oczu. Lekarz przeprowadzi wywiad, a następnie wykona niezbędne badania, aby móc postawić odpowiednią diagnozę. Do rozpoznania jaskry lekarz wykona takie badania jak: 

1.    Perymetria (badanie pola widzenia)
2.    Wielokrotny pomiar ciśnienie śródgałkowego
3.    Ganioskopia 
4.    Ocena tarczy nerwu wzrokowego 
5.    OCT – koherencyjna tomografia optyczna 
6.    Oftalmoskopia – badanie dna oka za pomocą specjalnego wziernika, który nazywa się oftalmoskopem

Leczenie jaskry 

Jeśli dostaliśmy diagnozę o jaskrze – konieczne będzie zastosowanie odpowiedniego leczenia. Po pierwsze – ważne jest zmniejszenie ciśnienia śródgałkowego. Zazwyczaj lekarz wprowadza w tym celu leczenie farmakologiczne. Jeśli takie działanie nie przyniesie rezultatów i odpływ cieczy wodnistej z gałki ocznej lub ograniczenie jej wytwarzania nie dojdzie do skutku, konieczne będzie wprowadzenie leczenia zabiegowego. Mowa tutaj o laseroterapii lub leczeniu operacyjnym. Uszkodzenia, do jakich doszło przy rozwoju jaskry, są niestety nieodwracalne. Leczenie skupia się więc na hamowaniu postępowania choroby i zapewnienia choremu maksymalnej użyteczności wzroku. 

Profilaktyka w przypadku jaskry 

Do znudzenia wszyscy będą powtarzać, że najlepszym zapobieganiem powstawaniu jaskry są regularne badania profilaktyczne (tyczy się to w zasadzie każdego innego schorzenia). Dzięki wczesnemu wykryciu choroby można szybko zapobiec jej rozwojowi. Konieczne jest także odpowiednie leczenie w takich chorobach jak np. cukrzyca, nadciśnienie tętnicze czy inne choroby serca, które sprzyjają powstawaniu jaskry. Warto więc regularnie mierzyć sobie ciśnienie oraz kontrolować poziom cukru we krwi. 

-
Autor: P.S.

Przy współudziale lekarza: Iwona Jewusiak-Naglik