Owsica (owsiki). Objawy, przyczyny i sposoby leczenia

Owsica jest chorobą, która rozwija się przez pasożyta – owsika ludzkiego. Najczęściej to dzieci są osobami, u których rozwija się owsica, ale nie omija również osób dorosłych. Chociaż zazwyczaj nie daje żadnych szczególnych objawów, to nie jest coś, co powinniśmy w żaden sposób ignorować. Czym dokładnie jest owsika, jakie są jej przyczyny oraz w jaki sposób można wyleczyć ten problem?

Owsica – czym jest? 

Owsica jest chorobą pasożytniczą jelita grubego, która wywoływana jest przez owsika ludzkiego. Owsik ludzki z kolei jest nicieniem, który występuje w organizmie człowieka. Do zarażenia dochodzi poprzez połknięcie jaj, chociaż mogą się one dostać do jamy ustnej przez wdychanie. W dwunastnicy z jaj uwalnia się larwa, która przechodzi do jelita grubego, gdzie dojrzewa. Dorosłe owsiki są widoczne gołym okiem, ale problemem są tak naprawdę jaja, które składane są w odbycie przez samice – może złożyć ich nawet do 17 000 na dobę. I to one wywołują swędzenie. Najczęściej na owsicę narażone są dzieci i często to one przynoszą je do domu. W jaki sposób dochodzi do zarażenia owsicą i jakie są dokładniej objawy zarażenia owsikami? 

Jak można zarazić się owsikami? 

Źródłem zarażenia owsikami są tylko ludzie. Zarażenie w bardzo łatwy sposób przebieg drogą pokarmową, przez skażone ręce. Wystarczy kontakt z osobą zarażoną, ale do zarażenia może również dojść przez pośredni kontakt: dotykanie rzeczy, na które przeniesiono owsiki; pościel; ręczniki; deski sedesowe czy skażony pokarm. Często również dochodzi do autoinwazji, kiedy to chory zaraża się sam, poprzez przenoszenie ich z okolic odbytu, na przedmioty, a następnie ponownie do jamy ustnej. 

Zdecydowanie ryzyko zakażeniem wzrasta, jeśli: 

1.    Nie zachowujemy podstawowej higieny
2.    Pracujemy w miejscach, w których jest styczność z dziećmi 
3.    Zaobserwowaliśmy owsicę u osób, z którymi mieszkamy

Okres wylęgania się to od około 2 do 8 tygodni, a osoba chora jest źródłem zakażenia dla innych osób przez cały okres wydalania jaj. 

Owsica – objawy

Zarażenie to zazwyczaj proces bezobjawowy. Natomiast istnieją charakterystyczne objawy, które towarzyszą owsicy. Są to między innymi: 

1.    Świąd w okolicy odbytu (szczególnie odczuwany w nocy)
2.    Zaburzenia snu
3.    Płaczliwość oraz niepokój u dzieci
4.    Bóle brzucha oraz nudności 

Czasami ze względu na zakażenie możliwe jest, że pojawi się utrata łaknienia oraz drażliwość. Sporadycznie owsiki mogą również doprowadzać do zapalenia żeńskich narządów płciowych lub układu moczowego. Zdarza się to jednak stosunkowo rzadko. 

Diagnoza oraz leczenie owsików 

Diagnozę o tym, czy mamy do czynienia z owsikami, przeprowadza się przez identyfikację robaka lub jego jaj. Czasami robaki można zobaczyć w okolicy odbytu lub na bieliźnie, szczególnie około 2-3 godziny po zaśnięciu. Jaja z kolei można zbierać za pomocą „testu taśmowego”. Od razu po przebudzeniu, bez wykonania żadnej innej czynności, należy przycisnąć taśmę przezroczystą, celofanową, do skóry wokół odbytu, a następnie taką taśmę zanieść do laboratorium, w celu jej przebadania. Jeśli taśma zawiera jaja owsików – konieczne będzie wdrożenie leczenia. 

Leczenie polega z kolei na podawaniu leku, który ma pomóc w wyleczeniu owsików. To może być albendazol albo pyrantelum. Pierwsza dawka podawana jest od razu po wykupieniu leku, a drugą podaje się po dwóch tygodniach – tylko wtedy można skutecznie pozbyć się wszystkich problemów, bo druga dawka ma na celu pozbyć się dorosłych robaków, które wykluły się z jaj, a których nie zabiła dawka pierwsza. Poleca się, aby wszyscy domownicy przeszli kurację, żeby zminimalizować ryzyko późniejszego wystąpienia problemu. 

Domowe sposoby na owsiki 

Często mówi się o tym, że istnieją domowe sposoby na owsicę. Nie jest to jednak prawda, ponieważ nie ma takiego składnika, który moglibyśmy mieć w domu, który poradziłby sobie z owsicą. Warto jednak zwrócić szczególną uwagę na higienę, odpowiednie mycie rąk po korzystaniu z toalety czy zmienianie bielizny. Ważne jest także utrzymywanie czystości w domu – trzeba prać pościel oraz ręczniki w wysokiej temperaturze. Ubrania z kolei, po praniu, warto prasować. Ważne jest także, aby dezynfekować takie powierzchnie jak krzesła czy deska klozetowa.

-
Autor: P.S.

Przy współudziale lekarza: Ilona Walicka