Nadpotliwość (hiperhydroza). Przyczyny, objawy oraz leczenie

Ludzkie ciało jest bardzo złożonym organizmem, a jedną z jego części są gruczoły potowe, które odgrywają bardzo ważną rolę, jeśli chodzi o regulację temperatury ciała oraz o eliminacje substancji toksycznych. W przeciętnych warunkach człowiek pozbywa się około 0,5 litra potu dziennie, ale często ta ilość znacznie wzrasta, kiedy robimy rzeczy, które zwiększają produkcję potu. Zazwyczaj są to ćwiczenia fizyczne albo nadmierny stres. Ale są również takie przypadki, kiedy potliwość znacznie wzrasta bez wyraźnego powodu. Jakie są tego przyczyny? 

Nadpotliwość, czyli hiperhydroza – co to jest? 

Pot to naturalna substancja, którą wydziela – w mniejszej albo większej ilości – każdy z nas. Jest wydzielany w celu wydalania toksyn z ciała, ale również reguluje w ten sposób temperaturę ciała. Są jednak takie sytuacje, kiedy pot staje się problemem. Są to sytuacje, w których osoba cierpi na hiperhydrozę, czyli nadmierną potliwość. To stan, w którym organizm wytwarza znacznie więcej potu niż miałoby to miejsce w normalnych warunkach. Nadmierne pocenie może dotyczyć całego ciała albo tylko poszczególnych obszarach ciała. Jest to stan uciążliwy, który zdecydowanie może wpływać na codzienne funkcjonowanie.

Przyczyny nadmiernej potliwości 

Mówiąc o nadmiernej potliwości – musimy wziąć pod uwagę kilka czynników, które mogą być przyczyną takiego stanu. Wymienia się tam czynniki, na które mamy wpływ, ale również takie, na które tego wpływu nie mamy. Są to między innymi takie przyczyny jak: 

1.    Dziedziczenie – skłonność do potliwości może być zdecydowanie dziedziczna
2.    Niektóre hormony – zmiany hormonalne, które mają miejsce w czasie ciąży czy dojrzewania 
3.    Niektóre choroby np. choroby tarczycy
4.    Choroby przebiegające z podwyższoną temperaturą ciała 
5.    Otyłość
6.    Nadmierny stres 
7.    Zażywanie niektórych leków np. środków hormonalnych czy leków na gorączkę 
8.    Warunki atmosferyczne 

Wszystko to może bardzo mocno wpływać na problem nadmiernej potliwości. 

Diagnoza w przypadku nadmiernej potliwości 

Jeśli nadmierna potliwość jest reakcją na stres, lęk albo inne silne emocje – to najprawdopodobniej jest to nadpotliwość pierwotna, która nie wymaga naszej reakcji i wizyty u lekarza. Z kolei, jeśli naprawdę pocimy się bardzo mocno, często, niezależnie od czynników zewnętrznych, to powinien być moment, w którym odwiedzimy lekarza. Jeśli do tego dochodzą dodatkowe objawy, takie jak np. kołatanie rąk, duszności, osłabienie, spadek masy ciała – to powinniśmy działać jeszcze szybciej. Na podstawie wywiadu lekarskiego i badania fizykalnego, lekarz najpewniej skieruje nas na dodatkowe badania i konsultacje lekarskie (z dermatologiem, neurologiem, endokrynologiem albo kardiologiem, w zależności od problemów, jakie towarzyszą nadpotliwości). Często wykonuje się wtedy takie badania jak: 

1.    Morfologia krwi z rozmazem
2.    OB
3.    TSH
4.    Glikemia 
5.    Parametry nerkowe oraz wątrobowe
6.    USG 
7.    Echo serca
8.    Tomografia komputerowa

W celu potwierdzenia nadmiernego pocenia w danym obszarze ciała wykonuje się tzw. test Minora, czyli reakcję roztworu jodu i skrobi. Polega to na nałożeniu na powierzchnię skóry z dużą ilością gruczołów potowych roztworu, a następnie posypanie skrobią. Po kontakcie z potem posmarowane miejsce uzyskuje ciemnoniebieskie zabarwienie. 

Leczenie hiperhydrozy 

Kiedy okaże się, że faktycznie mamy nadpotliwość, to konieczne będzie zajęcie się tym problemem. Być może konieczne będzie zastosowanie miejscowych blokerów potu albo antyperspirantów, które to mają zmniejszać potliwość. Przeciw poceniu stosuje się również leki antycholinergiczne, ale mają one sporo skutków ubocznych, kiedy stosuje się je przez dłuższy czas. W leczeniu nadpotliwości, której towarzyszy lęk oraz stres, często stosuje się leki uspokajające albo np. propranolol. 
Inne sposoby leczenia potliwości to:

1.    Wstrzyknięcia z botuliny A 
2.    Laser 
3.    Metoda chirurgiczna 
4.    Jonoforeza 

Warto pamiętać, że każdorazowo sposób leczenia zależy od lekarza. 

-
Autor: S.L.

Przy współudziale lekarza: Iwona Jewusiak-Naglik