Uchyłki jelit. Co to jest? Objawy oraz przyczyny

Choroby jelit to jedne z najczęściej występujących problemów zdrowotnych na całym świecie. Zazwyczaj powodowane są przez nieodpowiedni styl życia, czyli między innymi stosowanie ubogiej diety. Często jednak przyczyną okazują się być choroby jelita, a wśród nich wymienia się między innymi uchyłkowatość jelit. Uchyłki jelit dotyczą sporej części osób, a częstotliwość występowania tego problemu zwiększa się wraz z wiekiem. Czym dokładnie jest ta choroba i w jaki sposób można diagnozować oraz leczyć uchyłki jelit? 

Uchyłki w jelitach – co to jest? 

Uchyłki w jelitach to zgłębienia błony śluzowej oraz podśluzowej w warstwę mięśniową. Uchyłki zazwyczaj dotyczą końcowego odcinka jelita grubego, które nazywa się esicą. Wszystko ze względu na to, że jest tam największe ciśnienie, które może spowodować wepchnięcie błony śluzowej pomiędzy osłabioną mięśniówkę. W powstałych kieszonkach mogą zatrzymywać się resztki pokarmowe, co prowadzi do powstawania stanów zapalnych. Zazwyczaj występowanie uchyłków jest bezbolesne, jednak w przypadku pojawiających się objawów mamy do czynienia z chorobą uchyłkową jelita grubego. Zaniedbanie tego problemu może doprowadzić do naprawdę poważnych konsekwencji zdrowotnych. 

Przyczyny powstawania uchyłków 

Jedną z przyczyn powstawania uchyłków jest uboga dieta, a dokładniej taka, która ma zbyt małą ilość błonnika pokarmowego. Oprócz tego wpływa na to również mała aktywność fizyczna, a także otyłość – szczególnie brzuszna. Dodatkowym czynnikiem, który może mieć znaczące znaczenie przy powstawaniu uchyłków jelita, są zaburzenia strukturalne ściany jelita, takie jak utrata elastyczności oraz wiotczenie warstwy mięśniowej. 

Uchyłki jelita grubego – objawy 

Większość osób, u których zdiagnozowano ten problem, nie zgłasza żadnych objawów. I faktycznie – przez dłuższy czas nie ma żadnych dolegliwości bólowych. Uważa się, że zaledwie 20% osób, które chorują na uchyłki jelita grubego, doświadcza bolesnych objawów. Wyróżnia się wśród nich takie dolegliwości jak: 

1.    Bóle brzucha 
2.    Zmiany rytmu wypróżnień 
3.    Wymioty
4.    Nudności
5.    Wzdęcia 
6.    Zatrzymywanie gazów oraz stolca 

Często obecność uchyłków może wskazywać skłonność do tworzenia stanów zapalnych oraz być przyczyną krwawień do światła jelita. 

Diagnozowanie oraz leczenie uchyłków jelita 

Uchyłki jelita nie dają żadnych objawów, dlatego często diagnozuje się je „przy okazji”, czyli przy wykonywaniu innych badań np. rentgenowskich czy endoskopowych. Jeśli celowo chcemy sprawdzić, czy problemem są uchyłki – lekarz najprawdopodobniej skieruje pacjenta na USG jamy brzusznej, a jeśli jest taka potrzeba, to może rozszerzyć diagnostykę o takie badania jak RTG jamy brzusznej, badanie TK czy endoskopowe badanie dolnego odcinka przewodu pokarmowego. 
W zależności od tego, jaka jest dokładnie postać choroby, wtedy też lekarz może zaproponować różnego rodzaju rozwiązania – jeśli postać jest bezobjawowa, to leczenie nie jest wymagane, ale mocny nacisk kładzie się na to, aby poprawić swój styl życia i swoją dietę (wskazuje się na to, że należy zwiększyć ilość błonnika pokarmowego na co dzień). W przypadku objawowej postaci – konieczne będzie zastosowanie antybiotykoterapii oraz przyjmowanie leków przeciwbólowych. Tutaj również duże znaczenie będzie miała zmiana swojego stylu życia i diety. 
Jeśli zapalenie uchyłków ma ciężki przebieg, to konieczne jest leczenie szpitalne. 

Nieleczone zapalenie uchyłków może doprowadzić do poważnych konsekwencji zdrowotnych, takich jak np. ropień, perforacja jelita czy krwawienie z uchyłku. 

Dieta i styl życia przy zapaleniu uchyłków jelita 

Bardzo ważne jest to, aby zadbać o dietę, a ogólniej – o swój styl życia, jeśli mamy problem z uchyłkami jelit. Główne założenia zmiany stylu życia w przypadku braku dolegliwości bólowych to między innymi:

1.    Dieta bogata w błonnik – stosowanie w diecie m.in. owoców oraz warzyw takich jak maliny, suszone śliwki, morele, ale także chleb żytni pełnoziarnisty, kasza gryczana czy rośliny strączkowe. 
2.    Wprowadzenie regularnej aktywności fizycznej 
3.    Dbanie o nawodnienie 
4.    Odstawienie produktów alkoholowych 

Jeśli występują objawy bólowe – ważne jest zastosowanie diety lekkostrawnej i łagodnej dla jelit. Dlatego oprócz nawodnienia oraz aktywności fizycznej, w takim przypadku należy wprowadzić do diety produkty o niskiej zawartości błonnika pokarmowego np. pieczywo pszenne, banany, cukinia czy sałata. 

W obu przypadkach warto skonsultować z lekarzem, czy nie byłoby dobrze wprowadzić do swojej diety prebiotyki, które mogłyby wspierać pracę jelit. Najprawdopodobniej, zanim rozpoczniemy probiotykoterapię, lekarz będzie chciał wykonać u nas badanie składu mikrobioty jelit. 

-
Autor: P.S.

Przy współudziale lekarza: Anna Jaremek