Zespół metaboliczny. Co to jest? Objawy i przyczyny

Zespół metaboliczny to zaburzenie, które określa się plagą XXI wieku. I nic dziwnego – ma z nim do czynienia coraz więcej osób. Przetworzone pożywienie, stres, niska aktywność fizyczna to wszystkie czynniki, które mogą prowadzić do rozwinięcia się wspomnianego zespołu metabolicznego. Czym dokładnie jest i w jaki sposób objawia się to schorzenie? 

Zespół metaboliczny – co to jest? 

W medycynie „zespół metaboliczny” to tak naprawdę różnorodne czynniki, które zwiększają ryzyko rozwoju chorób sercowo-naczyniowych na podłożu miażdżycy oraz cukrzycy typu 2. Przede wszystkim do głównych chorób zalicza się otyłość, nadciśnienie tętnicze czy stan przedcukrzycowy. Dawniej zespół metaboliczny nazywano również zespołem X lub zespołem kardiometabolicznym. Chociaż nie jest oficjalnie zapisany w klasyfikacji chorób, to coraz częściej diagnozuje się go u różnych pacjentów. Wciąż świadomość zespołu metabolicznego jest niska, a powinniśmy powoli nabierać więcej wiedzy na ten temat, jako że problem ten staje się coraz powszechniejszy i diagnozuje się go już u dzieci. Szacuje się, że w Polsce dotyczy on nawet co 5. osoby dorosłej. W jaki sposób objawia się ten zespół, a także jakie są jego przyczyny? 

Zespół metaboliczny – przyczyny 

Główną przyczyną rozwoju zespołu metabolicznego jest otyłość, szczególnie centralna. Zwiększona ilość tkanki tłuszczowej trzewnej doprowadza do naprawdę wielu problemów metabolicznych. To jest jednak tylko jeden z czynników. Inne przyczyny powstawania zespołu metabolicznego to między innymi: 

1.    Genetyka – skłonność do zespołu metabolicznego może być dziedziczna 
2.    Otyłość 
3.    Insulinooporność 
4.    Cukrzyca 
5.    Niezdrowa dieta 
6.    Stres
7.    Brak aktywności fizycznej 
8.    Wiek – ryzyko wystąpienia zespołu metabolicznego zwiększa się wraz z wiekiem
9.    Stany zapalne 
10.    Stres metaboliczny 
11.    Zaburzenia hormonalne 

Na ryzyko wystąpienia zespołu metabolicznego składają się również inne czynniki np. środowiskowe czy socjoekonomiczne. Zrozumienie wszystkich czynników, które składają się na ten zespół, pozwala na zapobieganie i skuteczniejsze leczenie problemu. 

Zespół metaboliczny – objawy 

Zespół metaboliczny to problem, który rozwija się stopniowo przez wiele miesięcy, a często nawet lat. Pierwszy objaw to zazwyczaj rośnięcie masy ciała, a także narastające problemy ze zrzuceniem zbędnych kilogramów. To jednak nie są jedyne objawy, jakie można zaobserwować, a które związane są z zespołem metabolicznym. To również: 

1.    Drżenie rąk 
2.    Insulinooporność 
3.    Pocenie się 
4.    Narastający niepokój 
5.    Nadciśnienie tętnicze 

To, o czym na pewno wspomni lekarz, to również takie czynniki jak: 

1.    Duży obwód talii
2.    Wysoki poziom cukru we krwi na czczo
3.    Ciśnienie krwi, które przekracza 130/80
4.    Wysoki poziom triglicerydów
5.    Podwyższony cholesterol 

Diagnozowanie oraz leczenie zespołu metabolicznego 

Powinniśmy zgłosić się z problemem do lekarza rodzinnego, który przeprowadzi z nami wywiad lekarski. Później zapewne skieruje nas na konieczne badania oraz kolejne wizyty u specjalistów. Przede wszystkim ważne będzie zbadanie tętna, przeprowadzenie badań z krwi z koniecznością zbadania poszczególnych parametrów. Leczenie schorzenia wymaga podejścia bardzo holistycznego – należy zmodyfikować styl życia, ale również wspomóc się farmakoterapią. Najprawdopodobniej leczenie będzie opierało się na stosowaniu leków obniżających poziom cukru we krwi, leków przeciwnadciśnieniowych, a jeśli będzie taka konieczność to również stosowanie leków na odchudzanie, aby pomóc w redukcji wagi. 
Poza farmakoterapią ważne jest również zmienienie swoich nawyków, czyli skupienie się na odpowiedniej diecie i aktywności fizycznej, a także na redukcji stresu. Bardzo ważne jest zastosowanie deficytu kalorycznego, aby redukować wagę. Główne zasady to: 

1.    Wprowadzenie regularnych posiłków
2.    Odpowiednie nawodnienie 
3.    Dbanie o sen 
4.    Duża ilość owoców oraz warzyw w diecie 
5.    Ograniczenie spożywania przetworzonych produktów, a także alkoholu 
6.    Wprowadzenie aktywności fizycznej, nawet parę razy w tygodniu 
7.    Zastosowanie deficytu kalorycznego 

Jeśli chcemy odpowiedniej pomocy w tym zakresie – możemy skorzystać z pomocy dietetyka, a jeśli zajdzie taka potrzeba również z pomocy trenerów personalnych oraz terapeutów, jeśli potrzebujemy również wsparcia w zakresie psychiki. 

-
Autor: S.L.

Przy współudziale lekarza: Anna Jaremek