Zespół cieśni nadgarstka. Jakie są przyczyny i jak można to leczyć?

Zespół cieśni nadgarstka to dość powszechna choroba, która polega na drętwieniu i bólu rąk – szczególnie w okolicach kciuków, palców wskazujących i połowy palców serdecznych. Ręka staje się mniej sprawna, odczuwalne jest mrowienie oraz znaczny dyskomfort. Zespół cieśni nadgarstka może być naprawdę dokuczliwym problemem, który zazwyczaj leczy się operacyjnie. Czym dokładnie jest zespół cieśni nadgarstka oraz jakie są jego przyczyny? 

Czym jest zespół cieśni nadgarstka? 

Zespół cieśni nadgarstka to zespół objawów, które dotyczą nadgarstka oraz dłoni. Zespół ten kwalifikowany jest do grupy schorzeń neuropatii uciskowych – oznacza to dokładnie tyle, że dochodzi do niekorzystnych zmian w nerwie, co spowodowane jest głównie uciskiem mechanicznym. Przez cieśń w nadgarstku przechodzą nerwy, naczynia, ścięgna – w przypadku ucisku, dochodzi do bólu i innych objawów, które nazywa się właśnie „zespołem cieśni nadgarstka”. Zespół ten zaczyna dotykać ok. 15% ludzi na świecie. Często związane jest to z rodzajem wykonywanej pracy – niektóre osoby są na to narażone znacznie bardziej niż inne. Warto poznać więcej informacji o zespole cieśni nadgarstka, aby odpowiednio reagować w przypadku wystąpienia objawów. 

Przyczyny zespołu cieśni nadgarstka 

Zespół cieśni nadgarstka jest dzielony na dwa rodzaje: może mieć stan ostry albo przewlekły. Podstawowa różnica pomiędzy nimi to sposób i rodzaj wystąpienia choroby. Przewlekły zespół cieśni nadgarstka spowodowany jest wieloma różnymi czynnikami np. stanem zapalnych ścięgien, hemofilią czy innymi problemami. Z kolei w przypadku ostrego zapalenia zespołu cieśni nadgarstka – za wystąpienie zespołu objawów może być odpowiedzialne np. zwichnięcie ręki czy krwotok. 

Najczęściej jednak wskazuje się na takie przyczyny zespołu cieśni nadgarstka jak: 

1.    Choroby zawodowe – zespół cieśni nadgarstka występuje często wśród takich zawodów jak m.in. fryzjerzy, pisarze, programiści czy muzycy. 
2.    Choroby reumatyczne – może on wystąpić przede wszystkim w przypadku reumatoidalnego zapalenia stawów. 
3.    Choroby zakaźne 
4.    Choroby metaboliczne oraz endokrynologiczne – między innymi niedoczynność tarczycy czy cukrzyca
5.    Inne stany chorobowe – np. krwiaki czy zapalenia kości 

Objawy zespołu cieśni nadgarstka 

Ponieważ sam zespół cieśni nadgarstka jest zespołem, przede wszystkim, objawów – jest ich szereg, które są dość charakterystyczne. Wśród nich wyróżnia się między innymi: 

1.    Bóle, odrętwienie siły mięśniowej
2.    Zaburzenia czucia
3.    Drętwienie oraz mrowienie dłoni
4.    Osłabienie siły chwytu 
5.    Utrudnione zaciskanie ręki w pięść 
6.    Ograniczenie ruchów dłoni 
7.    Zanik mięśni kłębu kciuka
8.    Brak precyzji w dłoni 
9.    Dodatni objaw Phalena 

Bardzo często bóle są tak silne, że wybudzają pacjenta w nocy. Dopiero „strzepnięcie” dłoni, może doprowadzić do uczucia ulgi. 

Jak diagnozować zespół cieśni nadgarstka? 

W pierwszej kolejności, kiedy zauważamy u siebie problem z rękoma, powinniśmy zgłosić się do lekarza rodzinnego na konsultację. Tam lekarz przeprowadzi z nami wywiad, a następnie skieruje pacjenta do ortopedy. Ten następnie zaproponuje wykonanie szeregu badań, takich jak np. USG, EMG czy ocenę siły mięśniowej sześciostopniowym testem Lovetta. Bardzo możliwe, że będzie konieczne wykonanie dodatkowych badań, aby wykluczyć inne jednostki chorobowe. Zazwyczaj jednak taki komplet badań pozwala pokazać, czy faktycznie pacjent dotknięty został zespołem cieśni nadgarstka. 

Leczenie zespołu cieśni nadgarstka 

Leczenie rozpoczynane jest, oczywiście, metodami nieinwazyjnymi, takimi jak: 

1.    Zmiana nawyków dotyczących ruchów dłoni 
2.    Fizykoterapia
3.    Chłodzenie nadgarstka 
4.    Unikanie ruchów, które nasilają objawy 
5.    Wstrzykiwanie kortykosteroidów redukujących stan zapalny i obrzęki kanału nadgarstka 

Jeśli jednak nie udaje się opanować problemu – może okazać się konieczna operacja, która polega na przecięciu troczka zginaczy nadgarstka. Po operacji należy w 100% zastosować się do zaleceń lekarskich – zbyt szybkie wrócenie do swoich naturalnych zajęć i obciążanie ręki, może sprawić, że nastąpi nawrót zespołu cieśni nadgarstka. 

Jak zapobiegać zespołowi cieśni nadgarstka? 

Aby nie doprowadzić do takiego stanu, należy wprowadzić w swoje życie szereg różnych zadań. Wśród nich wyróżnia się między innymi: 

1.    Należy codziennie robić sobie przerwę, szczególnie jeśli pracujemy w zawodzie obarczonym ryzykiem wystąpienia zespołu cieśni nadgarstka, a także wykonywać wtedy krótkie ćwiczenia, które miałyby poprawić ukrwienie mięśni nadgarstków 
2.    Jeśli pracujemy przy komputerze – należałoby zaopatrzyć się w poziomą klawiaturę oraz ergonomiczną myszkę i podkładkę
3.    Utrzymywanie ergonomicznej pozycji podczas pracy 
4.    Wprowadzenie odpowiedniej diety – bogatej w witaminę B6 oraz produkty bogate w nienasycone kwasy tłuszczowe. 

-
Autor: P.S.

Przy współudziale lekarza: Iwona Jewusiak-Naglik