Rzeżączka. Objawy, przyczyny oraz sposoby leczenia

Rzeżączka jest chorobą, która dotyczy głównie osób aktywnych seksualnie w przedziale wiekowym od 15 do 34 roku życia. Zdecydowanie łatwiejsza jest do wykrycia u mężczyzn, aniżeli u kobiet. Co dokładnie świadczy o tym, że doszło u nas do zarażenia dwoinką rzeżączki? W jaki sposób można ją leczyć i jakie są jej objawy? 

Czym jest rzeżączka? 

Rzeżączka jest jedną z najczęściej przenoszonych drogą płciową chorobą. Wywoływana jest przez bakterie dwoinki rzeżączki. U kobiet najczęściej jej przebieg jest bezobjawowy. Rzeżączka może rozwijać się nie tylko w obrębie narządów płciowych, ale także spojówek czy gardła. Choroba ta najczęściej dotyczy osób dorosłych oraz nastolatków, szczególnie czynnych seksualnie. Najbardziej narażone są osoby, które zmieniają często partnerów seksualnych lub współżyją z osobą, która zarażona jest dwoinką rzeżączki. Jeśli choroba zostanie odpowiednio rozpoznana – może być skutecznie leczona. Jeśli nie zostanie zastosowane leczenie, wtedy też mogą rozwinąć się powikłania i przewlekłe problemy zdrowotne. 

Rodzaje występowania rzeżączki 

1.    Rzeżączka układu moczowo-płciowego – najczęściej występujący rodzaj rzeżączki 
2.    Rzeżączka gardła 
3.    Rzeżączka skórna 
4.    Rzeżączka odbytu
5.    Rzeżączkowe zapalenie spojówek

Przyczyny rzeżączki 

Do zakażenia rzeżączką dochodzi poprzez stosunek seksualny z osobą, która jest nosicielem dwoinki rzeżączki. Ten patogen może bytować nie tylko w obrębie układu moczowo-płciowego, ale również gardła i odbytu, dlatego do zakażenia może dojść w wyniku stosunku waginalnego, ale też oralnego i analnego. Do zakażenia może również dochodzić poprzez używanie tych samych przedmiotów higieny osobistej, ale tutaj ryzyko zarażenia jest znacznie niższe. 
Ryzyko zakażenia się jest większe w przypadku ryzykownych zachowań seksualnych, takich jak częsta zmiana partnerów, brak zabezpieczeń oraz przygodne stosunki seksualne. 

Objawy rzeżączki 

Objawy rzeżączki różnią się od tych, które występują u kobiet, a od tych występujących u mężczyzn. Zakażenia u kobiet zazwyczaj przebiegają w sposób bezobjawowy. Jednak w przypadku, kiedy u kobiety pojawiają się pierwsze symptomy to zalicza się do nich: 

1.    Ból w miednicy mniejszej
2.    Ból podczas stosunku 
3.    Pieczenie w pochwie 
4.    Ból oraz pieczenie w trakcie oddawania moczu 
5.    Ropne upławy z pochwy 
6.    Dodatkowo: problemy w przebiegu cyklu miesiączkowego i dodatkowe krwawienia pomiędzy menstruacjami 

U mężczyzn z kolei bezobjawowo przebiega jedynie około 10% zarażeń. Do najczęstszych objawów rzeżączki u mężczyzn zalicza się: 

1.    Wyciek z cewki moczowej o charakterze ropnym 
2.    Zapalenie żołędzi 
3.    Obrzęk oraz tkliwość najądrzy 
4.    Ból oraz pieczenie podczas oddawania moczu 

Zakażenie, oczywiście, może rozwijać się w innych częściach np. zakażenie rzeżączką może prowadzić do rzeżączkowego zapalenia gardła czy odbytnicy, a nawet do rozsianej infekcji. 

Rzeżączka – diagnostyka 

Jeśli zauważymy u siebie niepokojące objawy – powinniśmy zgłosić się na odpowiednie badania diagnostyczne. Do wenerologa skierowanie nie jest potrzebne, więc możemy umówić się „z marszu”. Pierwsze, co powinniśmy zrobić w celu diagnozy, to wykonanie wymazu z pochwy, szyjki macicy, cewki moczowej lub innego miejsca, w którym występuje infekcja. Na tej podstawie tworzy się posiew, czyli hoduje się bakterie na specyficznym podłożu, aby sprawdzić, czy faktycznie mamy problem z rzeżączką. Badania mogą być poszerzone o antybiogram. Innym badaniem, które pozwala w szybki sposób rozpoznać rzeżączkę, jest mikroskopowa obserwacja barwionego preparatu z wymazu. Uwidacznia ona dwoinki w obrębie krwinek białych. Możliwe jest również przeprowadzenie analizy genetycznej z wykorzystaniem metody PCR. 

Rzeżączka – leczenie 

Jeśli okaże się, że naszym problemem faktycznie jest rzeżączka – lekarz ustali nam indywidualnie plan leczenia. Leczenie polega na specyficznej antybiotykoterapii, która najczęściej obejmuje domięśniowe i krótkotrwałe podawanie penicyliny oraz dodatkowych leków doustnych. Decyzje na temat farmakoterapii każdorazowo dobierane są indywidualnie w zależności od pacjenta. 

Profilaktyka w rzeżączce 

Rzeżączce można zapobiegać – i jest to łatwiejsze niż jej leczenie. Przed zachorowaniem chroni używanie antykoncepcji, a także unikanie ryzykownych, przygodnych kontaktów seksualnych z różnymi partnerami. Istotne jest, że o ile hormonalna antykoncepcja ochroni nas przed ciążą – nie ochroni nas przed zakażeniem. Dlatego tak ważne jest używanie prezerwatyw. 

-
Autor: P.S.

Przy współudziale lekarza: Ilona Walicka