Osteoporoza. Objawy, przyczyny oraz sposoby leczenia

Osteoporoza jest przewlekłą chorobą szkieletu, której częstość występowania zaczyna rosnąć wraz z wiekiem. Na skutek postępujących procesów dochodzi do przebudowy tkanki kostnej, a jej nowa struktura zaczyna przypominać sito. Kości zaczynają mieć coraz więcej ubytków, stają się łamliwe i częściej odczuwane są dolegliwości bólowe. W jaki sposób objawia się osteoporoza i jakie są jej dokładniejsze przyczyny? Czy osteoporozę można wyleczyć? 

Czym jest osteoporoza? 

Osteoporoza jest chorobą szkieletu, która cechuje się obniżeniem wytrzymałości mechanicznej kości i tym samym – zwiększa to w następstwie ryzyko złamań. Kości w organizmie człowieka mają trzy główne role, ponieważ stanowią rusztowanie dla mięśni, chronią ważne narządy wewnętrzne oraz stanowią magazyn fosforanów i wapnia. Kiedy, najczęściej z wiekiem, dochodzi do przebudowania w kościach (w tym przypadku polegającym na utracie gęstości mineralnej kości), wtedy zaczyna rozwijać się osteoporoza. A to prowadzi do kolejnych problemów z kośćmi. 

Wyróżnia się dwa rodzaje osteoporozy: 

1.    Osteoporoza pierwotna – dochodzi do niej w wyniku procesów starzenia się (czasami zdarza się, że osteoporoza dotyka młodych ludzi i nazywa się to idiopatyczną osteoporozą młodzieńczą) 
2.    Osteoporoza wtórna – dochodzi do niej w wyniku zadziałania czynników innych niż naturalne procesy starzenia, czyli np. rozwija się z powodu zaburzeń hormonalnych albo chorób przewodu pokarmowego 

Osteoporoza – przyczyny 

Do osteoporozy, jak napisaliśmy wcześniej, może dochodzić z racji wieku, przyjmowanych leków albo kilku innych czynników. Zazwyczaj u kobiet osteoporoza zaczyna się od spadku poziomu estrogenów, a u mężczyzn – z powodu spadku aktywności fizycznej, osłabienia oraz utraty tkanki mięśniowej. Przyczynami osteoporozy wtórnej są z kolei: 

1.    Pierwotna nadczynność przytarczyc 
2.    Przedwczesna menopauza 
3.    Hipogonadyzm
4.    Nadczynność tarczycy 
5.    Nadczynność kory nadnerczy 

Inne przyczyny rozwoju osteoporozy to:

1.    Liczne choroby układowe np. toczeń rumieniowaty, 
2.    Choroby nerek
3.    Niewydolność wątroby 
4.    Przyjmowanie niektórych leków np. przeciwkrzepliwych, immunosupresyjnych czy przeciwnowotworowych
5.    Nadmierne spożywanie alkoholu 
6.    Palenie tytoniu 

Osteoporoza – objawy 

Objawy osteoporozy mogą być różne w różnym zaawansowaniu choroby i tak naprawdę zależą one od różnych czynników. Bardzo często pierwszym objawem są bóle, które odczuwa osoba dotknięta tym problemem. Możliwe symptomy, które wystąpią podczas osteoporozy to między innymi: 

1.    Osłabienie kości 
2.    Bóle stawów 
3.    Zmniejszenie wzrostu 
4.    Zgarbiona sylwetka 
5.    Częste złamania w bardzo charakterystycznych miejscach 
6.    Bóle pleców oraz w innych częściach ciała, związane ze złamaniami

Złamania osteoporotyczne są najczęstszą przyczyną niepełnosprawności ludzi w starszym wieku. 

Diagnoza oraz leczenie osteoporozy 

Badania, jakie należy wykonać w kierunku zdiagnozowania osteoporozy, to między innymi badania podmiotowe, badania radiologiczne oraz obrazowe, a oprócz tego podstawowe (oraz rozszerzone) badania laboratoryjne. Wśród nich wymienia się między innymi: 

1.    Zdjęcie rentgenowskie 
2.    Ocena gęstości mineralnej kości 
3.    Badania z krwi, stężenia parathormonu czy badanie witaminy D 
4.    Tomografia komputerowa lub rezonans magnetyczny 
5.    Kalkulator FRAX, który ma służyć oszacowaniu ryzyka złamania osteoporotycznego w ciągu kolejnych 10 lat. 

Jeśli już zostanie nam postawiona diagnoza na temat osteoporozy – konieczne będzie wdrożenie leczenia. Choroba ta znajduje się w zakresie działania reumatologa. To on postanowi o tym, jak będzie wyglądało leczenie, a w wielu przypadkach będzie się ono opierało o podawanie leków, które mają hamować resorpcję kości. Oprócz tego konieczne może okazać się również suplementowanie wapnia oraz witaminy D. W leczeniu osteoporozy równie ważne są ćwiczenia fizjoterapeutyczne, które mają na celu ograniczać ból. W bardzo ciężkich przypadkach osteoporozy konieczne może okazać się leczenie operacyjne. 

-
Autor: P.S.

Przy współudziale lekarza: Renata Wróbel