Nadczynność tarczycy. Objawy, przyczyny oraz sposoby leczenia

Nadczynność tarczycy, inaczej hipertyreoza, to stan nadmiaru hormonów tarczycowych, który przejawia się przyspieszeniem działania organizmu. Jest to jedna z najczęściej występujących chorób tarczycy, na którą choruje około 2% kobiet i około 0,20% mężczyzn. Jak widać – dziesięciokrotnie bardziej na problemy z nadczynnością tarczycy narażone są kobiety. Co wiadomo o tej chorobie? W jaki sposób powstaje i jak się ją leczy? 

Czym jest nadczynność tarczycy? 

Nadczynność tarczycy to stan chorobowy, który charakteryzuje się wzmożonym wytwarzaniem hormonów tarczycowych. To choroba autoimmunologiczna, w której produkowane są immunoglobuliny klasy IgG. Związki te naśladują działanie TSH, czyli hormonu tyreotropowego przysadki, w konsekwencji czego dochodzi do pobudzenia pracy tarczycy. Często rozwijają się na tarczycy również guzki (wole guzkowe toksyczne), które także wydzielają dodatkowe ilości hormonów tarczycowych – w konsekwencji tego powstaje nadczynność. 
Nadczynność tarczycy można podzielić na jawną oraz subkliniczną. Pierwsza z nich jest widoczna gołym okiem u pacjenta i potwierdzają to badania. Z kolei postać subkliniczna objawia się prawidłowym poziomem hormonów tarczycy, ale stężenie TSH jest zmniejszone. Subkliniczna nadczynność tarczycy nie powoduje objawów albo są one niemalże niewyraźne. 

Jakie są przyczyny nadczynności tarczycy? 

Wyróżnia się dwa najczęstsze powody występowania nadczynności tarczycy. Są to choroba Gravesa-Basedowa oraz wole guzkowe toksyczne. Pierwsza to choroba autoimmunologiczna, w której własne przeciwciała organizmu pobudzają tarczycę do produkcji hormonów. Z kolei wole guzkowe powstają w wyniku niedoboru jodu. Inne przyczyny nadczynności tarczycy to:

1.    Podostre zapalenie tarczycy
2.    Poporodowe zapalenie tarczycy
3.    Gruczolaki przysadki 
4.    Przedawkowanie hormonów tarczycy

Objawy nadczynności tarczycy

Objawy nadczynności tarczycy wynikają głównie z tego, że przyspiesza praca całego organizmu. Dlatego też najczęściej występującymi objawami są: 

1.    Chudnięcie, nawet przy wzmożonym apetycie
2.    Trudności w skupieniu
3.    Uczucie gorąca
4.    Zwiększona potliwość
5.    Duszność
6.    Osłabienie organizmu 
7.    Drażliwość, niepokój oraz lęk 
8.    Kołatanie serca 
9.    Bezsenność 
10.    Drżenia rąk 
11.    Zaburzenia miesiączkowania – u kobiet
12.    Osłabienie libido – u mężczyzn 
13.    Wypadanie włosów 

Oczywiście problemy mogą występować razem albo mogą pojawiać się tylko niektóre z nich. Warto zgłosić się z niepokojącymi objawami do lekarza, aby ten mógł przeprowadzić wywiad lekarski i orzekać, czy może to być problem z nadczynnością tarczycy. 

Jak diagnozować nadczynność tarczycy? 

Najprościej jest zdiagnozować nadczynność tarczycy podczas badania stężenia TSH we krwi. O nadczynności tarczycy może świadczyć wynik, który przekracza dolną granicę normy. Jeśli uzyskany wynik będzie nieprawidłowy – konieczne będzie zbadanie kolejnych hormonów tarczycy – pisaliśmy o tym tutaj. 
Czasami lekarz może również zlecić kolejne badania, takie jak: 

1.    USG tarczycy
2.    Badanie przeciwciał przeciwtarczycowych 
3.    Morfologia
4.    Lipidogram

Wszystko to da obraz problemu i dzięki temu lekarz będzie wiedział, jakie leczenie powinien zapisać. 

Leczenie nadczynności tarczycy 

Zazwyczaj, kiedy okazuje się, że pacjent choruje na nadczynność tarczycy – może być konieczne wdrożenie leczenia. Może być prowadzone w sposób farmakologiczny, ale również jodem promieniotwórczym lub operacyjnie. W zależności od zaawansowania choroby. Każdorazowo to lekarz (endokrynolog) dobiera leczenie do swojego pacjenta i jego etapu choroby. 

-
Autor: S.L.

Przy współudziale lekarza: Monika Szymańczyk