Sarkoidoza. Co to za choroba? Objawy, przyczyny

Sarkoidoza to choroba wielonarządowa, która charakteryzuje się obecnością ziarniniaków w różnych tkankach oraz narządach. Mimo wieloletnich badań nie jest oczywiste, co jest dokładną przyczyną sarkoidozy. Sarkoidoza może przebiegać zarówno z widocznymi objawami, jak i takimi, które są kompletnie niewidoczne na pierwszy rzut oka. Czym dokładnie jest ta choroba oraz jakie są jej objawy? Czy da się wyleczyć sarkoidozę? 

Sarkoidoza – czym jest? 

Sarkoidoza, inaczej również choroba Besniera-Boecka-Schaumanna, to choroba, która polega na tym, że w różnych narządach ciała tworzą się małe, zapalne guzki. Nazywa się je ziarniniakami i są miejscem aktywnego procesu chorobowego. Ziarniniaki budowane są przez gromadzące się nieprawidłowo pobudzone komórki układu odporności tzw. limfocyty oraz makrofagi. Sarkoidoza najczęściej zajmuje węzły chłonne centralnej części klatki piersiowej, ale może dotyczyć w zasadzie każdego narządu. Na sarkoidozę chorują ludzie w każdym wieku, niezależnie od rasy, płci oraz wieku – najczęściej dotyczy to jednak osób dorosłych w przedziale wiekowym od 20 do 40 lat. W Polsce rocznie na sarkoidozę choruje około 10 osób na 100 000. Nie jest to również choroba zakaźna i nie zaobserwowano także żadnych dowodów na dziedziczenie. 

Objawy sarkoidozy 

Choroba może przebiegać w sposób bezobjawowy, ale u części osób występują bardzo niecharakterystyczne objawy sarkoidozy. Dlatego nawet do 50% chorych doświadcza takich objawów jak: 

1.    Podwyższona temperatura ciała 
2.    Osłabienie
3.    Nocne poty
4.    Ogólne złe samopoczucie 
5.    Nasilone uczucie zmęczenia
6.    Utratę masy ciała 
7.    Powiększone węzły chłonne
8.    Zmniejszoną tolerancję wysiłku. 

W większości objawy należą do objawów ogólnych i często występują one okresowo. Najczęściej sarkoidoza dotyczy płuc oraz węzłów chłonnych. Wtedy też najbardziej charakterystyczne objawy to m.in. kaszel, uczucie duszności, ucisk, pieczenie w klatce piersiowej czy świszczący oddech. Czasami sarkoidoza manifestuje się pod postacią sarkoidozy skórnej w postaci rumienia guzowatego. To płuca są najczęściej atakowanym przez sarkoidozę narządem. Wtedy też mogą dawać takich symptomy jak:

1.    Problemy z oddychaniem 
2.    Świszczący oddech 
3.    Suchy kaszel 
4.    Ból w klatce piersiowej 
5.    Uczucie ucisku oraz dyskomfortu w klatce piersiowej
6.    Ból podczas oddychania 

Jeśli zauważymy u siebie takie objawy – powinniśmy zgłosić się do lekarza POZ. Konieczna będzie pełna ocena lekarska i zróżnicowana diagnostyka, aby móc stwierdzić, czy to nie jest inna choroba o podobnych objawach. 

Diagnostyka oraz leczenie sarkoidozy 

Nie ma żadnego jednego rodzaju diagnostyki, który potwierdzałby sarkoidozę. Konieczne jest wykonanie szeregu badań, które mają pomóc w rozpoznaniu. Najpierw lekarz zbierze wywiad lekarski, a później, w razie potrzeby, skieruje nas na badania laboratoryjne krwi, RTG płuc oraz tomografię komputerową. Czasami konieczne będzie wykonanie badania bronchofiberoskopowego oskrzeli oraz pobranie materiału do badań podczas operacji chirurgicznej. 

Nie wszystkie postaci sarkoidozy można i należy leczyć. W większości przypadków po kilku tygodniach albo miesiącach choroba ustępuje samoistnie. Zawsze jednak leczy się sarkoidozę układu nerwowego, narządu wzroku oraz sarkoidozę serca. Leczenie polega głównie na leczeniu objawów, dlatego stosuje się m.in. leki przeciwzapalne. 

-
Autor: S.L.

Przy współudziale lekarza: Kasper Buczma