Niedobór fosforu. Przyczyny, objawy oraz sposoby leczenia

Fosfor to bardzo ważny składnik diety. Jest makroelementem, który jest niezbędny do funkcjonowania każdej komórki. Fosfor znajduje się w składzie kości, zębów, kwasów nukleinowych i innych związkach, które występują w ciele człowieka. Jego niedobór może być bardzo poważny w skutkach. Co powoduje niedobór fosforu, a także, w jaki sposób możemy sobie z tym poradzić? 

Fosfor – rola w organizmie 

Fosfor to najważniejszy anion, który jest ważnym elementem fosfolipidów, które budują błony komórkowe. Obok wapnia jest równie ważnym składnikiem kości oraz zębów. Niewielka ilość fosforu znajduje się też w mięśniach, tkankach oraz płynach ustrojowych. To pierwiastek, którego niedobór sprawia, że organizm nie jest w stanie w pełni normalnie funkcjonować. Niedobór fosforu nazywa się hipofosfatemią. Chociaż jest to rzadko spotykany rodzaj niedoboru – może się zdarzać. Jakie są przyczyny oraz objawy występowania niedoboru fosforu? 

Przyczyny niedoboru fosforu

Jest wiele bezpośrednich przyczyn, które prowadzą do niedoboru fosforu. Mogą to być zarówno konkretne choroby, jak i stany, które prowadzą do takich niedoborów. Do najczęstszych powodów niedoboru fosforu zalicza się: 

1.    Nieprawidłowa dieta 
2.    Niedożywienie
3.    Przyjmowanie niektórych leków
4.    Zespół ponownego odżywienia
5.    Zasadowica oddechowa
6.    Choroba nowotworowa
7.    Leczenie kwasicy ketonowej 
8.    Zespół głodnych kości
9.    Niedobór witaminy D 
10.    Kwasica metaboliczna 
11.    Przyjmowanie leków moczopędnych
12.    Nadczynność przytarczyc 

Hipofosfatemia – objawy niedoborów fosforu 

Niedobór fosforu prowadzi do wielu niepokojących objawów, które występują w ciele. Objawami hipofosfatemii to między innymi: 

1.    Skurcze 
2.    Osłabienie
3.    Obrzęk mięśni
4.    Wzrost napięcia mięśniowego 
5.    Bóle kości
6.    Wymioty
7.    Problemy z oddychaniem
8.    Zaburzenia neurologiczne 
9.    Zmniejszenie odporności
10.    Kaczy chód

Bardzo ciężka postać hipofosfatemii może prowadzić nawet do napadów drgawek, zaburzeń zachowania i ciężkiej niewydolności serca, a w skrajnych przypadkach – nawet do śpiączki. W przypadku wystąpienia tak ciężkich objawów – niezwłocznie należy zawiadomić pogotowie ratunkowe i skorzystać z pomocy lekarskiej w szpitalu. 

Diagnostyka oraz leczenie niedoboru fosforu

Jeśli zauważamy u siebie wyżej wymienione objawy – powinniśmy zgłosić się do lekarza, aby ten wypisał nam skierowanie na pobranie krwi i oznaczenie poziomu fosforu. Jeśli faktycznie w badaniu wyjdzie, że mamy niedobór tego składnika, konieczne będzie zastosowanie odpowiedniego leczenia. Po pierwsze – ważne jest usunięcie przyczyny, która doprowadza do powstawania niedoboru. Czasami może być konieczne wprowadzenie suplementacji fosforu, która najpewniej będzie wynosiła ok. 1-3 g. Najważniejsze jednak, co możemy dla siebie zrobić, to wprowadzenie do diety więcej produktów bogatych w fosfor (zapotrzebowanie to około 2000 mg / dziennie). Zazwyczaj takie działania, opierające się na diecie, są w pełni wystarczające. A jakie produkty mają najwięcej fosforu? To między innymi: 

1.    Ryby 
2.    Konserwy rybne oraz ryby wędzone 
3.    Wędliny
4.    Sery
5.    Podroby
6.    Drób 
7.    Czerwone mięso 
8.    Suszone owoce
9.    Jajka
10.    Kasze 
11.    Płatki zbożowe 
12.    Ciemne pieczywo
13.    Migdały 

Profilaktyka w hipofosfatemii

U pacjentów, którzy mogą być narażeni na niedobór fosforu, poleca się wykonywanie regularnych badań, w celu oznaczenia poziomu fosforu. W razie niedoboru – można szybko zareagować, zanim problem się pogłębi. Jeżeli wiemy, że możemy mieć problem z ilością fosforu w diecie, to warto wprowadzić suplementy bogate w fosfor. Należy również leczyć niedobory witaminy D. 

-
Autor: S.L.

Przy współudziale lekarza: Iwona Jewusiak-Naglik