Bulimia. Co to jest? Opis zaburzenia

Bulimia psychiczna to choroba o podłożu psychicznym, które charakteryzuje się niekontrolowanym objadaniem się, a także próbą powrotu do stanu sprzed zjedzenia, co charakteryzuje się prowokacją wymiotów i wielu innymi działaniami. Dotychczas nie zostało odkryte, co dokładnie doprowadza do bulimii, ale szacuje się, że możliwe jest, że choroba ma podłoże genetyczne – chociaż nie tylko. Czym dokładnie jest bulimia oraz w jaki sposób się objawia? 

Bulimia – czym jest? 

Bulimia, z łacińskiego bulimia nervosa, to choroba inaczej nazywana „żarłocznością psychiczną”. To zaburzenie, które ma swoje podłoże w psychice i charakteryzuje się przeplataniem się dwóch okresów: objadania się oraz oczyszczania. Chory w relatywnie krótkim czasie zjada duże ilości jedzenia, a następnie próbuje się oczyścić, m.in. prowokując wymioty, stosując środki przeczyszczające czy odwadniające, wprowadza głodówki oczyszczające albo podejmuje nadmierną aktywność fizyczną. Osoba chora na bulimię często odczuwa głód, nawet po posiłku. Bulimia jest również powodem do odczuwania wyrzutów sumienia i często kończy się wprowadzaniem restrykcjami żywieniowymi. Następnie znowu pojawia się atak wilczego głodu. Chory pozostaje więc w błędnym kole. 
Występują dwa rodzaje bulimii, które można scharakteryzować w różny sposób: 

1.    Typ przeczyszczający – charakteryzuje się napadami objadania, a następnie po nich następują zachowania kompensacyjne, takie jak prowokowanie wymiotów, nadużywanie środków przeczyszczających lub moczopędnych. 
2.    Typ nieprzeczyszczający – tutaj również występują napady objadania się, a po nich chory zmusza się do ponadprzeciętnie intensywnych ćwiczeń fizycznych albo do okresowych głodówek. 

Przyczyny bulimii 

Nie jest znana jedna i konkretna przyczyna, która doprowadza do zachorowania na bulimię. Są jednak pewne podejrzenia, że mają na to wpływ: 

1.    Czynniki genetyczne – zwiększone ryzyko zachorowania na bulimię mają osoby, w których rodzinie ktoś chorował na zaburzenia odżywiania. 
2.    Czynniki społeczno-kulturowe – duży wpływ ma obecne przekonania oraz nacisk na posiadanie szczupłego ciała i idealnej sylwetki, co prowadzi do zaburzonego postrzegania swojej osoby 
3.    Czynniki osobowościowe – określone cechy osobowości oraz problemy emocjonalne mają bardzo duży wpływ na wystąpienie bulimii. Powodem mogą być m.in. depresja, podatność na stres czy niestabilność emocjonalna.
4.    Czynniki środowiskowe – duży wpływ ma również sytuacja rodzinna, w której przebywa osoba – problemy komunikacyjne, przemoc czy uzależnienia mogą prowadzić do rozwoju bulimii. 

Objawy bulimii 

Często bulimia dla bliskich osoby chorującej jest niewidoczna. Łatwo jest przeoczyć, że ktoś ma ten problem. Towarzyszące temu napady głodu często pojawiają się w nocy, najczęściej bez obecności osób trzecich. Taki napad może trwać od kilkunastu do kilkudziesięciu minut i zwykle jest konsekwencją przykrej sytuacji lub trudnej emocji. W czasie napadu następuje regulacja emocji poprzez jej zajadanie. Chwilę później pojawia się poczucie winy i próby zwrócenia przyjętego jedzenia. Często są to wymioty lub stosowanie środków przeczyszczających. 
Osobę, która ma problem z bulimią, można rozpoznać po niektórych objawach, takich jak: 

1.    Spuchnięte policzki 
2.    Przebarwienia na zębach 
3.    Kiepska kondycja włosów oraz paznokci 
4.    Na nadgarstkach osoby chorującej na bulimię można zauważyć odciski lub blizny, które powstały przy wkładaniu dłoni do gardła w celu prowokacji wymiotów. 

Często bulimia prowadzi do wielu innych negatywnych konsekwencji dla osoby chorującej: 

1.    Zaburzenia w przemianie materii np. bóle brzucha, zaparcia czy nudności 
2.    Duszności oraz problemy z oddychaniem 
3.    Zatrzymanie miesiączkowania 
4.    Problemy hormonalne 
5.    Problemy z niedociśnieniem 
6.    Zaburzenia pracy serca 
7.    Problemy skórne 
8.    Problemy ze snem 
9.    Problemy z erekcją u panów 
10.    Stany depresyjne 
11.    Niechęć do samego siebie 
12.    Spadek koncentracji i problemy z pamięcią 
13.    Napięcie oraz lęk 
14.    Drażliwość 

Diagnozowanie oraz leczenie bulimii 

Diagnozowaniem bulimii zajmuje się psychiatra, który będzie potrzebował wielu informacji od osoby chorej. Bulimię rozpoznaje się wtedy, kiedy objawy obżarstwa oraz kompensacji pojawiają się co najmniej 2 razy w tygodniu przez okres około 3 miesięcy. W przypadku leczenia bulimii trzeba oprzeć się przede wszystkim na psychoterapii indywidualnej (albo grupowej, w zależności od zalecenia). Możliwe, że jeśli bulimia jest odpowiedzią na problemy w rodzinie – będzie konieczne podjęcie terapii rodzinnej. Celem psychoterapii jest zmiana myślenia, praca nad pewnością siebie i nauka rozpoznawania wzorców oraz radzenia sobie z emocjami. Bardzo ważne jest regularne korzystanie z psychoterapii, ale również kontakt z psychiatrą. Niekiedy konieczne będzie włączenie farmakologii. 
Równie ważne w walce z bulimią jest skorzystanie z pomocy dietetyka, który będzie mógł pomóc z ułożeniem diety dla osób z rozregulowaną przemianą materii. 
Bulimię można skutecznie leczyć i nie trzeba trwać w błędnym kole – potrzeba do tego jednak wsparcia, odpowiedniego podejścia pacjenta oraz pomocy ze strony psychoterapeuty oraz psychiatry. 

-
Autor: S.L.

Przy współudziale lekarza: Mikołaj Michalski