Nadmiar magnezu (hipermagnezemia). Objawy oraz przyczyny

Magnez jest bardzo ważnym składnikiem w organizmie człowieka, którego potrzebuje każdy do prawidłowego funkcjonowania. Tak samo jak niedobór magnezu może być groźny – tak i nadmiar może być prawdziwym problemem. Hipermagnezemia to zbyt duże stężenie magnezu we krwi i zdarza się… bardzo rzadko. Nadal jednak może być realnym problemem, dlatego właśnie trzeba wiedzieć, w jaki sposób można sobie z tym poradzić. Co wiemy o hipermagnezemii? 

Czym jest hipermagnezemia? 

Hipermagnezemia to zbyt duże, czyli powyżej prawidłowego zakresu, stężenie magnezu we krwi, które osiąga liczby powyżej 1,2 mmol/l. Magnez jest niezwykle ważnym pierwiastkiem w ciele człowieka – od jego prawidłowego stężenia zależy między innymi prawidłowe funkcjonowanie wielu enzymów, regulacja wielu funkcji komórek oraz odpowiednie działanie układu nerwowego, mięśni oraz serca. Prawie cały magnez znajduje się w komórkach. Magnez dostarczamy za pomocą pożywienia oraz płynów, które przyjmujemy. Prawidłowe normy stężenia wynoszą od około 0,7-1,2 mmol/l. 

Przyczyny nadmiaru magnezu 

Najczęstsze przyczyny hipermagnezemii to między innymi choroby nerek, ale nie tylko. Oto najczęstsze przyczyny nadmiaru magnezu: 

1.    Ciężka przewlekła niewydolność nerek lub ostra niewydolność nerek 
2.    Leczenie solami litu
3.    Niedoczynność tarczycy lub/i niedoczynność nadnerczy 
4.    Choroby zapalne żołądka i jelit 
5.    Niektóre nowotwory
6.    Nadużywanie suplementów magnezu 

Chociaż hipermagnezemia to bardzo rzadkie zaburzenie – nie można jednak powiedzieć, że całkowicie się nie zdarza. W większości przypadków występuje właśnie u osób z chorobami nerek, które w dodatku nadużywają przyjmowania preparatów magnezu. U osób zdrowych, które dbają o dietę, nadmiar magnezu praktycznie nie występuje. 

Objawy hipermagnezemii 

Zazwyczaj delikatne „przedawkowanie” magnezu nie daje żadnych objawów i jest dość łagodne. Dopiero duże nadużywanie przyjmowania suplementów bogatych w magnez może doprowadzić do takich objawów jak: 

1.    Mrowienie oraz zaczerwienienie twarzy 
2.    Osłabienie mięśni 
3.    Nudności 
4.    Zaparcia 
5.    Zatrzymanie moczu 
6.    Wymioty
7.    Całkowite porażenie mięśni 
8.    Zaburzenia oddychania
9.    Niedrożność jelit 
10.    W krytycznych sytuacjach: zatrzymanie pracy serca 

Diagnozowanie oraz leczenie nadmiaru magnezu 

Ponieważ wczesne objawy hipermagnezemii to m.in. bóle mięśnie czy wymioty, to w przypadku utrzymywania się ich dłużej, niż to powinno mieć miejsce – należałoby niezwłocznie zgłosić się do lekarza w celu zdiagnozowania, na czym dokładnie polega problem. Z kolei objawy ciężkiego nadmiaru magnezu są na tyle poważne, że należy natychmiast wezwać pogotowie, aby możliwe było uratowanie chorego. 
Lekarz, aby rozpoznać hipermagnezemię, potrzebuje wyników z krwi. Jeśli zobaczy, że jest znaczny nadmiar magnezu, a zebrany wywiad mógłby to potwierdzać, najpewniej skieruje chorego na dodatkowe badania, takie jak np. EKG, stężenie kreatyniny w surowicy krwi, wapnia, potasu czy fosforu, a także poprosi o wykonanie gazometrii. Dzięki temu może znaleźć przyczynę powstania takiego stanu, przy czym najczęściej są to jednak choroby nerek. Badaniami chce również potwierdzić, czy doszło do uszkodzenia jakichkolwiek narządów. 
Kiedy ustalona zostanie przyczyna – lekarz przystąpi do leczenia, które opiera się na podaniu m.in. leków moczopędnych, takich jak, chociażby, furosemid (furosemidum), ponieważ nadmiar magnezu wydalany jest wraz z moczem. Jeśli stężenie magnezu jest bardzo wysokie, to może być konieczne podawanie dożylnie wapnia. W trakcie leczenia co i rusz kontroluje się stężenie tego pierwiastka we krwi, aby zobaczyć, czy dane leczenie przynosi rezultaty. 
Oczywiście każda sytuacja jest inna, więc nie można powiedzieć, że każde leczenie, w każdej sytuacji, będzie wyglądało tak samo – zależy to od stopnia nasilenia objawów i wysokości stężenia magnezu we krwi. Trzeba mieć więc na uwadze, że o tym, jakie będzie najlepsze leczenie, zadecyduje nie kto inny jak lekarz prowadzący. 

-
Autor: S.L.

Przy współudziale lekarza: Aldona Chojecka