PCOS, czyli zespół policystycznych jajników. Jak się objawia i jak go leczyć?

PCOS, czyli zespół policystycznych jajników, to jedna z chorób, o której mówi się w obecnych czasach coraz więcej i coraz częściej. Coraz więcej kobiet spotyka się z taką diagnozą. Często niewiele wskazuje na to, że kobieta choruje na PCOS. To może być jedynie trądzik, tłusta cera albo ciągłe przybieranie na wadze, a czasem to jedynie długi czas trwania PMS (czyli zespołu napięcia przedmiesiączkowego). Nie wszyscy kojarzą to od razu z chorobą. Jeśli jednak występują u nas podobne objawy i po przeczytaniu o nich pomyśleliście „to o mnie” – warto wybrać się do lekarza i sprawdzić, czy nie mamy zespołu policystycznych jajników. 

Czym jest PCOS? 

PCOS, czyli właśnie zespół policystycznych jajników, to zaburzenie, które charakteryzuje się obrazem wielotorbielowatych jajników w USG i ich nieprawidłowym funkcjonowaniem. W prawidłowym cyklu jajniki kobiety produkują tylko jeden pęcherzyk, w którym to znajduje się i dojrzewa komórka jajowa. W przypadku PCOS – nie dochodzi do dojrzewania pęcherzyka w jajniku. To z kolei wiąże się z brakiem owulacji i zmian hormonalnych. Często zespół ten idzie w parze z innymi problemami zdrowotnymi, jakimi jest insulinooporność czy znaczne przybieranie na wadze. A to zaledwie wierzchołek góry lodowej.

Objawy zespołu policystycznych jajników

Jest wiele rodzajów objawów, które występują u kobiet, które następnie diagnozowane są na zespół policystycznych jajników. Do najczęściej zaobserwowanych objawów zalicza się:
1.    Nieregularne miesiączki lub też brak miesiączki, rzadkie miesiączkowanie czy cykle miesiączkowe, które objawiają się brakiem owulacji; bolesne miesiączki
2.    Niepłodność i problemy z zajściem w ciążę (będące wynikiem braku owulacji)
3.    Nadmierne owłosienie 
4.    Przetłuszczająca się cera i/lub trądzik
5.    Nadciśnienie
6.    Otyłość typu brzusznego
7.    Nadmierne tycie 
8.    Problemy ze snem 
9.    Przedłużający się zespół napięcia przedmiesiączkowego
10.    Podwyższony poziom cukru we krwi
Ponieważ wiele z tych objawów może również być charakterystyczne dla innych chorób – warto zadbać o odpowiednią diagnostykę u dobrego lekarza ginekologa. 

Jak diagnozuje się PCOS?

Do postawienia diagnozy PCOS same odczuwane dolegliwości to za mało, ale to dobry początek do dalszego szukania ich przyczyny. Nasze kroki powinniśmy postawić do ginekologa. Najważniejsze jest wykonanie USG dróg rodnych, na którym widać, jaki jest obraz jajników – daje on bowiem charakterystyczny obraz. Równie ważne mogą okazać się także badania hormonalne z krwi m.in. oznaczenie androstendionu czy testosteronu wolnego. 

Jak leczyć PCOS?

Leczenie w dużej mierze zależy od tego, co dokładnie chce osiągnąć kobieta, która choruje na zespół policystycznych jajników. W przypadku, kiedy kobieta zamierza starać się o dziecko – wtedy stosuje się inne metody niż u kobiet, które są już po wieku rozrodczym. Leczenie może polegać na przyjmowaniu odpowiednich leków, ale niekiedy może być konieczne zastosowanie bardziej skomplikowanych procedur medycznych. Zazwyczaj jednak same leki dają dobry efekt i po niedługim czasie stosowania płodność wraca do normy. Warto jednak pamiętać, że każda kobieta jest inna i w przypadku każdej z nich może się okazać, że zastosować należy inne środki leczenia. 

Jeśli jednak kobieta nie planuje ciąży – zazwyczaj problem mogą rozwiązać dwuskładnikowe tabletki antykoncepcyjne. Polega to na wyeliminowaniu problemów takich jak np. trądzik. Jeśli jednak kobieta choruje na insulinooporność, a w jej rodzinie są przypadki cukrzycy, lekarz może zdecydować się na wprowadzenie metforminy (np. Metformax) w odpowiedniej dawce. 
Co jest równie istotne, jak regularne przyjmowanie leków, to zmiana stylu życia. Niezwykle ważna jest redukcja masy ciała – wykazano, że niewielkie zredukowanie tkanki tłuszczowej sprawia, że leczenie PCOS jest dużo skuteczniejsze niż u kobiet otyłych. 

Nieleczony zespół policystycznych jajników – jakie mogą być skutki? 

Nieleczony zespół policystycznych jajników może być czynnikiem ryzyka przy powstawaniu wielu innych chorób. W przypadku nieleczenia PCOS możemy:
1.    Zwiększyć ryzyko rozwoju cukrzycy typu II
2.    Zwiększyć ryzyko otyłości 
3.    Zwiększyć ryzyko cukrzycy ciążowej
4.    Doprowadzić do zaburzeń gospodarki lipidowej
5.    Doprowadzić do nadciśnienia
Dlatego tak ważne jest wprowadzenie odpowiedniego leczenia, kiedy dowiadujemy się, że cierpimy na zespół PCOS. Odpowiednio dobrane leczenie i szybka reakcja nie przekreślają m.in. zajścia w ciążę. 

-
Autor: S.L.

Przy współudziale lekarza: Julia Lisowska