Cykl miesiączkowy u kobiety - wszystko, co warto wiedzieć

Cykl miesiączkowy to proces, który zachodzi u kobiet w wieku rozrodczym i potencjalnie ma przygotować organizm do ciąży. Znajomość cyklu miesiączkowego, a także obserwacja są niesamowicie istotne – można wtedy ocenić, czy wszystkie zachodzące tam zmiany są prawidłowe. Każdy objaw, który nie jest powszechny, powinien zostać skonsultowany z lekarzem ginekologiem. Warto lepiej poznać swój cykl – dlatego zachęcamy do przeczytania tego artykułu. 

Cykl miesiączkowy – co to?

Cykl miesiączkowy, albo inaczej cykl owulacyjny lub menstruacyjny, to zmiany, które zachodzą w ciele kobiety w sposób bardzo systematyczny (jeśli tak nie jest – to jeden ze znaków, które powinny zachęcić nas do wizyty u specjalisty). Wszystkie te zmiany, które zachodzą w tym czasie w ciele kobiety są wywoływane przez hormony, takie jak:

1. progesteron
2. estrogen
3. hormon folikulotropowy (FSH)
4. lutropiny (LH). 

Dzięki nim dochodzi do stymulacji narządów rozrodczych, które to mają przygotować się na ewentualne zapłodnienie. Poprawnie przebiegający cykl dzieli się na kilka faz np. owulacja czy menstruacja. Warto dowiedzieć się więcej na temat wszystkich innych faz, które występują na przestrzeni cyklu u kobiety. 

Ile trwa cykl miesiączkowy? 

Prawidłowy cykl kobiety, nieodbiegający od normy, trwa od 21 do 35 dni. Istotna jest nie tylko jego długość, ale również regularność – cykle powinny trwać mniej więcej tyle samo, czyli kobieta powinna dostawać miesiączki w tym samym czasie. Oczywiście odchylenia od normy, które wynoszą od 2-5 dni nie są niczym niepokojącym. Wśród kobiet różni się również długość miesiączki – w prawidłowych warunkach okres powinien trwać od 3 do 7 dni. Są oczywiście różne choroby, które uniemożliwiają regularność i powodują szereg innych problemów związanych z krwawieniem miesiączkowym, o czym będzie można przeczytać później.

Fazy cyklu miesiączkowego 

Każdy cykl dzieli się na tzw. fazy, wśród których wyszczególniamy:

1. Menstruację – faza, która rozpoczyna się wraz z pierwszym dniem krwawienia i trwa do jej zakończenia. Jeśli w danym cyklu nie doszło do zapłodnienia komórki jajowej, wtedy dochodzi do spadku estrogenu i progesteronu, co z kolei prowadzi do złuszczania się nabłonka macicy, a to z kolei objawia się wydostawaniem się z pochwy płynu, który składa się z krwi i fragmentów tkanek. To również początek całego cyklu. Często fazie menstruacji towarzyszy ból podbrzusza oraz dołu pleców, ale także tkliwość piersi. Obfitość miesiączki różni się w zależności od kobiety, która akurat miesiączkuje. 
2. Faza folikularna – kobieta powoli odzyskuje energię i jest w lepszej kondycji. Faza rozpoczyna się tuż po zakończeniu miesiączki. Znowu rozpoczyna się produkcja większej ilości FSH, aby rozwinąć pęcherzyki z komórką jajową. Dojrzewa jednak tylko jeden z nich. Odbudowuje się także błona śluzowa macicy. 5 dni przed owulacją i 2 dni po kobieta ma największe szanse na zajście w ciąże. Faza folikularna kończy się w czasie rozpoczęcia owulacji.
3. Owulacja – rozpoczyna się uwolnienie się komórki jajowej, która przemieszcza się do jajowodu. Niezapłodniona – obumiera po 24 godzinach. Do owulacji dochodzi plus minus 14 dni przed kolejnym cyklem. W trakcie owulacji zwiększa się ochota na seks, samopoczucie jest coraz lepsze. 
4. Faza lutealna – ostatni etap cyklu. Po zakończeniu owulacji, pękniety pęcherzyk Graffa przekształca się w ciałko żółte, a jego komórki zaczynają produkować hormony – głównie progesteron. Macica przygotowuje się do zagnieżdżenia zapłodnionej komórki jajowej. Pojawia się zespół napięcia przedmiesiączkowego.

PMS – czym jest? 

Pod koniec fazy lutealnej, jak wspomnieliśmy, kiedy nie dojdzie do zapłodnienia – pojawia się tak zwany PMS, czyli premenstrual syndrome, czyli zespół napięcia przedmiesiączkowego. Wówczas kobiety mogą doświadczać takich objawów jak: 

• płaczliwość 
• nasilenie objawów psychicznych 
• problemy żołądkowo-jelitowe 
• bóle głowy
• skurcze mięśni
• zatrzymywanie płynów w organizmie i puchnięcie
• problemy skórne
• zmniejszone libido
• zmiany apetytu
• problemy ze snem 
• bolesność piersi
• uderzenia gorąca

U każdej kobiety objawy w PMS są różne i ciężko wyszczególnić objawy, które występują najczęściej. Nie są to jednak objawy, które powinny nas niepokoić. 

Kiedy powinniśmy udać się do ginekologa? Niepokojące objawy

Wspomnieliśmy wcześniej, że jest szereg niepokojących objawów, które można zaobserwować w trakcie cyklu, które powinny sprawić, że kobieta zapisze się na wizytę do ginekologa. Co powinno nas zaniepokoić?

1. Zbyt obfite krwawienia
2. Przedłużające się cykle 
3. Nieregularne miesiączki 
4. Bóle podczas miesiączki uniemożliwiające normalne funkcjonowanie
5. Brak krwawienia miesiączkowego 
6. Przedwczesne występowanie objawów menopauzy

Często problemy z miesiączkowaniem i cyklem są objawem wielu chorób np. torbieli, PCOS czy problemów hormonalnych. 

Warto pamiętać, że każda kobieta raz w roku powinna odwiedzić lekarza ginekologa w celu wykonania badań profilaktycznych. 

Przy współudziale lekarza: Julia Lisowska