- Recepta online
- Blog
- Zapalenie spojówek. Diagnoza, leczenie i objawy
Zapalenie spojówek. Diagnoza, leczenie i objawy
Wybierz usługę
Zapalenie spojówek (łac. conjunctivitis) to najczęstsza przyczyna tzw. „czerwonego oka” zgłaszana w gabinetach okulistycznych i lekarzy POZ. Jest to stan zapalny cienkiej błony śluzowej, która wyścieła wewnętrzną powierzchnię powiek i pokrywa przednią część gałki ocznej. Choć schorzenie to zazwyczaj nie zagraża trwałym uszkodzeniem wzroku, jego objawy są uciążliwe i mogą znacząco utrudniać codzienne funkcjonowanie. Kluczem do szybkiego wyleczenia jest rozpoznanie przyczyny – bakteryjnej, wirusowej lub alergicznej – ponieważ każda z nich wymaga zupełnie innego postępowania terapeutycznego.
Czym jest spojówka i dlaczego ulega zapaleniu?
Spojówka to przezroczysta, silnie unaczyniona błona, która pełni funkcje ochronne i nawilżające oko. Ze względu na swoje położenie jest stale narażona na kontakt z czynnikami zewnętrznymi: bakteriami, wirusami, alergenami, pyłem czy dymem. Gdy dochodzi do infekcji lub podrażnienia, naczynia krwionośne w spojówce gwałtownie się rozszerzają, co widzimy jako charakterystyczne zaczerwienienie.
Rodzaje zapalenia spojówek i ich przyczyny
Różnicowanie typu zapalenia jest fundamentem skutecznego leczenia. Wyróżniamy trzy główne postacie choroby, które dają nieco inne objawy.
| Rodzaj zapalenia | Przyczyna | Charakterystyczne cechy |
|---|---|---|
| Bakteryjne | Gronkowce, paciorkowce, Haemophilus influenzae. | Obfita, żółtawa wydzielina ropna, która skleja powieki (szczególnie rano). Często zajmuje jedno oko, a potem przenosi się na drugie. |
| Wirusowe | Adenowirusy, wirusy Herpes (opryszczki), wirusy grypy. | Wodnista wydzielina, silne zaczerwienienie, obrzęk powiek. Często towarzyszy mu grypa lub infekcja górnych dróg oddechowych. Bardzo zaraźliwe. |
| Alergiczne | Pyłki traw, sierść zwierząt, roztocza, kosmetyki. | Dominującym objawem jest silny świąd (swędzenie), łzawienie i obrzęk. Występuje zwykle obuocznie. Często współistnieje z astmą alergiczną. |
Objawy: co powinno zaniepokoić?
Wspólnym mianownikiem dla wszystkich typów jest przekrwienie spojówek. Jednak obraz kliniczny bywa zróżnicowany:
- Wydzielina: Ropna sugeruje bakterie, wodnista – wirusy lub alergię.
- Świąd: Jeśli oko uporczywie swędzi, najprawdopodobniej mamy do czynienia z alergią. Warto wtedy rozważyć testy alergiczne, aby znaleźć źródło problemu.
- Światłowstręt i łzawienie: Częste przy infekcjach wirusowych.
- Powiększone węzły chłonne: Przywuszne węzły chłonne mogą być bolesne i powiększone w przebiegu wirusowego zapalenia spojówek.
Różnicowanie: Objawy zapalenia spojówek, takie jak pieczenie czy uczucie piasku, mogą być mylone z innym częstym schorzeniem – zespołem suchego oka. W ZSO brakuje jednak zazwyczaj silnego ropienia i ostrego stanu zapalnego.
Diagnostyka i leczenie
Leczenie zależy ściśle od etiologii choroby. Stosowanie „na własną rękę” kropli, które zostały nam w apteczce po poprzedniej infekcji, może pogorszyć stan oczu.
1. Leczenie bakteryjnego zapalenia spojówek
Wymaga zastosowania antybiotyków w postaci kropli lub maści ocznych. Często stosuje się preparaty złożone, zawierające antybiotyk i steryd (np. popularny Dicortineff), które działają przeciwbakteryjnie i przeciwzapalnie. Terapia trwa zwykle 5–7 dni.
2. Leczenie wirusowego zapalenia spojówek
Jest to choroba samoograniczająca się, co oznacza, że organizm zwalcza ją sam. Leczenie jest głównie objawowe:
- zimne okłady zmniejszające obrzęk,
- krople nawilżające (sztuczne łzy) wypłukujące mediatory zapalne,
- w przypadku wirusów opryszczki (Herpes) konieczne są leki przeciwwirusowe (np. acyklowir).
3. Leczenie alergicznego zapalenia spojówek
Podstawą jest unikanie alergenu oraz stosowanie leków przeciwhistaminowych (krople i tabletki). Pomocne jest częste przemywanie oczu solą fizjologiczną, aby wypłukać alergeny z worka spojówkowego.
W przypadku konieczności kontynuacji leczenia lub nagłego wystąpienia objawów, pacjenci mogą skorzystać z szybkiej konsultacji i uzyskania leków poprzez serwis recepta online.
Domowe sposoby i higiena
Podczas infekcji oczu higiena jest absolutnym priorytetem. Zapalenie spojówek (szczególnie wirusowe i bakteryjne) jest bardzo zaraźliwe.
- Nie dotykaj oczu: Przenosisz drobnoustroje na dłoniach.
- Osobny ręcznik: Chory powinien używać wyłącznie własnego ręcznika do twarzy lub ręczników papierowych.
- Rezygnacja z soczewek: Bezwzględnie odstaw soczewki kontaktowe na czas leczenia. Bakterie mogą osadzać się na soczewce, powodując nawroty infekcji lub groźne owrzodzenia rogówki.
- Przemywanie oczu: Stosuj jałową sól fizjologiczną. Przemywaj oko od skroni w kierunku nosa.
MIT: "Okłady z rumianku są dobre na wszystko".
FAKT: Rumianek jest silnym alergenem. U wielu osób okłady z ziół mogą nasilić obrzęk i zaczerwienienie, zamiast przynieść ulgę. Bezpieczniejsza jest czysta woda, sól fizjologiczna lub wyciąg ze świetlika lekarskiego.
Kiedy udać się do lekarza?
Większość zapaleń spojówek ma łagodny przebieg. Istnieją jednak sytuacje wymagające pilnej interwencji specjalisty. Jeśli wystąpi:
- pogorszenie ostrości wzroku,
- silny ból oka (nie tylko pieczenie),
- światłowstręt uniemożliwiający otwarcie oka,
- brak poprawy po 2-3 dniach leczenia,
należy skonsultować się z lekarzem. Wstępną ocenę i zalecenia można uzyskać również zdalnie – lekarze online mogą ocenić objawy na podstawie wywiadu lub przesłanych zdjęć i wdrożyć odpowiednie leczenie.
Informacja: Artykuł ma charakter edukacyjny. Diagnozę stawia lekarz. Nieleczone infekcje oka mogą prowadzić do powikłań rogówkowych.
Bibliografia
- American Academy of Ophthalmology. Conjunctivitis: What Is Pink Eye? Dostęp online: aao.org
- Polskie Towarzystwo Okulistyczne. Standardy leczenia chorób zewnętrznych oka. Dostęp online: pto.com.pl
- Narodowy Instytut Zdrowia Publicznego PZH. Choroby zakaźne i zakażenia w Polsce.
Treści, które przedstawione są na stronie halomed.pl nie zastąpią kontaktu z lekarzem – są jedynie wskazówką i mają formę informacyjną. Administrator serwisu nie ponosi żadnej odpowiedzialności wynikającej z wykorzystania informacji, które są zawarte w serwisie.
FAQ
Podobne artykuły
