Gazometria. Opis badania. Kiedy się je wykonuje?

Gazometria to badanie, które wykonywane jest, kiedy podejrzewa się u pacjenta zaburzenia wymiany gazowej. Najczęściej zlecane jest w przypadku podejrzenia takich chorób jak np. astma czy POChP. Na czym dokładnie polega to badanie, a także jak należy się do niego przygotować? 

Gazometria – co to jest? 

Gazometria jest badaniem laboratoryjnym, w którym ocenia się pH, ciśnienie parcjalne tlenu PO2, ciśnienie parcjalne dwutlenku węgla CO2, stężenie wodorowęglanów, stężenie CO2, nadmiar zasad oraz wysycenie hemoglobiny tlenem. Gazometria, chociaż wiele osób mogłaby kojarzyć to z wykonywaniem badania przy pomocy specjalnego narzędzia, jest tak naprawdę… pobraniem krwi. Najczęściej pobiera się ją z krwi tętniczej, ale możliwe jest również pobranie krwi z opuszki palca. Próbka krwi badana jest w specjalnym analizatorze, a wynik dostępny jest po zaledwie kilku minutach. 

Wskazania do wykonania gazometrii 

Głównym wskazaniem do tego, aby wykonać to badanie, jest jakakolwiek niewydolność oddechowa, która powodowana jest różnymi schorzeniami i chorobami. Najczęściej na gazometrię kieruje się osoby z POChP czy astmą, ale wykonuje się ją również u pacjentów z chorobami układu oddechowego, sercowo-naczyniowego, chorobami metabolicznymi, chorobami nerek czy infekcjami. Bardzo często, kiedy wybieramy się do pulmonologa, jednym z badań, które należy wykonać, jest właśnie gazometria. 

Przygotowanie do gazometrii 

Do wykonania badania gazometrii nie trzeba szczególnie się przygotowywać. Jest to jedno z najmniej wymagających badań i trwa zaledwie krótką chwilę. 

Przebieg badania – gazometria 

Najczęściej, aby wykonać gazometrię, pobiera się krew z tętnicy promieniowej. Badanie powinno być przeprowadzone zaraz po ocenieniu stanu ukrwienia ręki. Najpierw powierzchnia jest odkażana, a następnie dochodzi do nakłucia, które nie zawsze jest łatwe i udaje się za pierwszym razem. Zabieg dla wielu osób jest nieprzyjemny oraz dość bolesny, ale tak naprawdę trwa kilka krótkich chwil. Zaraz później, żeby zapobiec powstaniu krwiaka w miejscu nakłucia, należy odpowiednio długo i mocno uciskać miejsce pobrania krwi. Trochę tak, jak przy każdym innym, standardowym, pobieraniu krwi. Wynik gazometrii jest dostępny po kilku minutach, a ocenie podlegają takie parametry jak: 

1.    Odczyn krwi, czyli pH
2.    Stężenie parcjalne tlenu oraz dwutlenku węgla 
3.    Zawartość wodorowęglanów (HCO3)
4.    Nadmiar zasad, czyli BE 

Normy wyników gazometrii 

Uznaje się, że prawidłowe wyniki gazometrii to: 
1.    pH – 7,35–7,45,
2.    ciśnienie parcjalne dwutlenku węgla (PaCO2) – 32–45 mm Hg
3.    ciśnienie parcjalne dwutlenku węgla we krwi żylnej (PaCO2) – 45–47 mm Hg
4.    stężenie wodorowęglanów w osoczu (HCO3) – 21–27 mmol/l
5.    nadmiar zasad we krwi (BE) –2,3 do +2,3 mEq/l
6.    ciśnienie parcjalne tlenu we krwi tętniczej (PaO2) 75–100 mm Hg
7.    ciśnienie parcjalne tlenu we krwi żylnej (PaO2) 35–40 mm Hg
8.    wysycenie tlenem hemoglobiny we krwi tętniczej (SaO2) 95–98%.
Warto zostawić wynik badania do interpretacji lekarzowi, bo tylko on będzie w stanie zrobić to w odpowiedni sposób. 

-
Autor: P.S.

Przy współudziale lekarza: Beata Obrocka