Wrzodziejące zapalenie jelita grubego. Co to za schorzenie?

Wrzodziejące zapalenie jelita grubego to choroba, która może dotknąć każdego, w każdym wieku. Najczęściej jednak dotyka osoby pomiędzy 15 a 30 rokiem życia. Najczęściej występuje przy wielu różnych schorzeniach, które przebiegają w obrębie tej części przewodu pokarmowego. Zapalenie jelita grubego może objawiać się w różny sposób, w zależności od tego, jakie dokładnie schorzenie je wywołuje. Co jeszcze warto wiedzieć o wrzodziejącym zapaleniu jelita grubego? 

Wrzodziejące zapalenie jelita grubego – co to jest? 

Wrzodziejące zapalenie jelita grubego (WZJG, czyli colitis ulcerosa) to rozlane nieswoiste zapalenie błony śluzowej odbytnicy lub odbytnicy i okrężnicy, w niektórych przypadkach prowadzi do powstania owrzodzeń. Należy do grupy nieswoistych zapaleń jelit o niewyjaśnionej etiologii. Przyczyny oraz objawy mogą się między sobą różnić – wszystko w zależności od przebiegu oraz tego, co dokładnie wywołało ten problem. 

Wrzodziejące zapalenie jelita grubego – przyczyny 

Dokładna przyczyna występowania choroby wrzodziejącego zapalenia jelita grubego nie jest znana. Wyróżnia się wiele czynników, które mogą doprowadzić do powstawania choroby. Zalicza się do nich między innymi: 

1.    Uwarunkowania genetyczne 
2.    Odczyny alergiczno-immunologiczne 
3.    Zakażenia bakteryjne 
4.    Bodźce stresowe 
5.    Chwiejność psychiczna 
6.    Zaburzenia regulacji wegetatywnej 

Jest to schorzenie przewlekłe, które najczęściej przebiega w postaci ostrych rzutów przedzielonych okresami remisji. Powody kolejnych nawrotów nie są znane, ale ich źródła należy upatrywać w stresie, zmianie sposobu odżywiania, deprawacji snu, stosowaniu leków przeciwbólowych czy zakażeniu pokarmowym. Może objawiać się łagodnie albo mieć bardzo ciężki przebieg. 

Wrzodziejące zapalenie jelita grubego – objawy 

Po czym można poznać, że mamy problem z wrzodziejącym zapaleniem jelita grubego? Wyróżnia się ich kilka i mogą różnić się między sobą w zależności od tego, jaka postać nas dotyczy. Najczęstsze objawy to między innymi: 

1.    Krew w kale 
2.    Biegunka 
3.    Bóle brzucha w dolnym kwadrancie brzucha 
4.    Bóle odbytnicy 
5.    Gorączka 
6.    Osłabienie
7.    Zmniejszenie masy ciała 
8.    Nieprawidłowy rytm wypróżnień 

Jak już wspomnieliśmy, objawy mogą się zaostrzać, w zależności od wielu czynników np. dużego stresu czy nieprawidłowej diety. 

Diagnozowanie oraz leczenie wrzodziejącego zapalenia jelita grubego 

Badanie, które pozwala na uzyskanie rozpoznania wrzodziejącego zapalenia jelita grubego, jest endoskopia jelita grubego z pobraniem wycinków do oceny histopatologicznej. Również kolonoskopia pozwala na określenie rozległości zmian zapalnych. Zmiany te charakteryzują się zatarciem rysunku naczyniowego oraz występowaniem powierzchownych nadżerek. Badania mogą również pokazać obrzęki, przekrwienie błony śluzowej czy zwężenie światła jelit. Trzeba będzie również wykonać badania z krwi, aby ocenić poszczególne parametry. 
Jeśli badania potwierdzą występowanie WZJG to konieczne będzie zastosowanie preparatów, które mają wygoić błonę śluzową, co doprowadzi do ustąpienia zmian zapalnych. Często stosuje się m.in. preparaty kwasu 5-aminosalicylowego. Całkowite wyleczenie tej choroby nie jest możliwe, dlatego nie należy podejmować samodzielnie żadnych decyzji odnośnie do odstawiania leków. 
Leczenie jest bardzo ważne, ponieważ powikłania po nieleczonym WZJG mogą być naprawdę poważne – może doprowadzić to do ostrego rozdęcia okrężnicy czy polipowatości zapalnej. Zdarzają się również powikłania pozajelitowe, takie jak np. zapalenie stawów, rak wątroby, rumień guzowaty czy zapalenie spojówek. 

Dieta we wrzodziejącym zapaleniu jelita grubego 

Nie ma żadnej polecanej diety we wrzodziejącym zapaleniu jelita grubego. Istnieje jednak kilka zaleceń, których powinno się trzymać. Są to między innymi: 

1.    Stosowanie różnorodnych produktów, bogatych w niezbędne minerały i składniki
2.    Unikanie przetworzonych produktów np. fast-foodów 
3.    Odstawienie słodzonych napojów na rzecz wody 
4.    Odpowiednie nawadnianie organizmu 
5.    Zalecenie wypróbowania stosowania diety bezmlecznej 

W przypadku częstych nawrotów dietę się zaostrza i wtedy też zaleca się zrezygnowanie z produktów bogatoresztkowych (np. ciemnego pieczywa czy makaronu), suszonych owoców, roślin strączkowych oraz niektórych warzyw i owoców, które mogą nasilać występowanie biegunek. 

-
Autor: S.L.

Przy współudziale lekarza: Piotr Partyka