Błędnik. Czym jest? Jakie są zaburzenia pracy błędnika?

Błędnik to niewielki element ucha wewnętrznego. Niewielki, ale może powodować naprawdę nieprzyjemne objawy, których w żaden sposób nie da się ignorować. Kiedy przestaje pracować prawidłowo – świat zaczyna wirować i to dosłownie. Może doprowadzać do problemów z utrzymaniem równowagi, zawrotów głowy czy oczopląsu. Dlatego tak ważne jest, aby wiedzieć, kiedy powinniśmy zareagować i w jaki sposób to zrobić. Dowiedzcie się więcej o zaburzeniach błędnika. 

Czym jest błędnik? 

Jak wspomnieliśmy – to niewielki element ucha wewnętrznego, który pełni ważną rolę w odbieraniu wrażeń słuchowych oraz zachowaniu równowagi. Regulacja równowagi u człowieka odbywa się nieświadomie i automatycznie. Jeśli jesteśmy zdrowi – błędnik nie daje żadnych objawów, jakoby istniał. Kiedy jednak dochodzi do jakiegokolwiek uszkodzenia lub zachorowania błędnika, nie da się ignorować objawów, jakie zaczyna dawać. Często odczuwa się wtedy m.in. zawroty głowy, które stają się, na dłuższą metę, bardzo nieznośne. 

Błędnik, w asyście móżdżka, zakończeń nerwowych i oczu, odpowiada za utrzymanie równowagi. Otolity zbudowane z węglanu wapnia znajdują się w galaretowanej substancji i podczas przemieszczania dotykają jednej ze ścianek błędnika – dzięki temu do mózgu wysyłany jest sygnał o aktualnym położeniu ciała. Jeśli w jakikolwiek sposób te sygnały zostaną zaburzone, błędnik przestaje działać prawidłowo, a mózg nie może odczytać położenia ciała, co kończy się właśnie wspomnianymi zawrotami głowy, a w dalszej perspektywie – również nudnościami i wymiotami. 

Objawy problemów z błędnikiem 

Pierwsze objawy nie są jasno łączone z błędnikiem – jednostek chorobowych, w których występują zawroty głowy, jest całe mnóstwo. Jednak w tym przypadku te zawroty mogą przejść nawet w wirowanie całego świata w koło, a chory ma wrażenie, jakby ciągle poruszał się po płynącym statku albo jakby ziemia usuwała mu się spod stóp. Nie pomaga przyjmowanie żadnej pozycji – nieustannie podczas wstawania, schylania się czy jakiegokolwiek innego działania, chory odczuwa dokuczliwe objawy. Innymi objawami problemów z błędnikiem mogą być: 

1.    Bóle uszu
2.    Wysoka temperatura
3.    Kołysanie
4.    Oczopląs – mimowolne ruchy gałek ocznych, niezależne od nas
5.    Szumy uszne 

Jeśli zauważamy u siebie jakiekolwiek z tych objawów, a szczególnie jeśli występuje więcej niż jeden, powinniśmy niezwłocznie zgłosić się do lekarza, w celu zbadania laryngologicznie i neurologicznie, aby móc sprawdzić, czy nie występuje jakiś problem z błędnikiem. 

Jakie choroby błędnika wyróżniamy? 

Tak naprawdę chorób, które związanych z błędnikiem, jest kilka. Jedną z najpopularniejszych jest kinetoza. I chociaż brzmi groźnie, jest to nic innego jak… choroba lokomocyjna. Są jednak takie choroby, których nie da się zatrzymać za pomocą tabletki, a ich leczenie może być znacznie trudniejsze. Wyróżnia się takie choroby błędnika jak: 

1.    Zespół Meniere’a
2.    Otoskleroza – rzadka choroba błędnika kostnego
3.    Zaburzenia o podłożu psychicznym – stres i lęk mogą przyczyniać się do zmian w równowadze ciała i funkcjonowaniu błędnika
4.    Zapalenia błędnika i zapalenie nerwu przedsionkowo-ślimakowego – najczęściej wywoływane przez infekcję wirusową lub bakteryjną
5.    Łagodne położeniowe zawroty głowy – uczucie wirowania podczas zmiany pozycji głowy
6.    Guzy
7.    Starcze zanikowe zmiany w błędniku
8.    Choroba lokomocyjna

Leczenie w problemach z błędnikiem 

Leczenie tak naprawdę zależy od tego, jaką ostatecznie chorobę błędnika mamy. Obejmuje to zazwyczaj leczenie zachowawcze, czyli zmianę diety i stylu życia, leczenie farmakologiczne oraz rehabilitację. W wielu przypadkach zaleca się ograniczenie sytuacji stresowych i odpowiednią ilość odpoczynku w ciągu dnia. Tak naprawdę – leczenie różni się w zależności od konkretnego problemu, z którym zgłaszamy się do lekarza. Wszystko to jest więc kwestią indywidualną. 
Warto również, we własnym zakresie, opanować techniki, które mogą poprawić naszą równowagę. 

-
Autor: S.L.

Przy współudziale lekarza: Ilona Walicka