Nerwica natręctw. Czym jest i jak się objawia?

Niepokojące myśli, niespokojne gesty, obsesja na punkcie wykonywania powtarzalnie różnych czynności. To właśnie wszystkie zachowania, które związane są mocno z zaburzeniem obsesyjno-kompulsywnym (OCD). Powszechnie nazywa się to również narwicą natręctw. Czym dokładnie jest nerwica natręctw i w jaki sposób objawia się ten problem, który dotyczy średnio 2% całej populacji? 

Czym jest nerwica natręctw? 

Zachowania obsesyjno-kompulsywne to zaburzenie psychonerwicowe, które może rozwinąć się u każdego – bez względu na wiek oraz na płeć. Zaburzenie obecnie dotyczy około 2% populacji, ale niektóre z zachowań są charakterystyczne nawet do 90% populacji. Osobie, która ma OCD (nerwica natręctw, ang. obsessive-compulsive disorder) towarzyszy ciągły lęk oraz natrętne myśli, a także szereg charakterystycznych zachowań. Dla osób, które dotknięte zostały zaburzeniem, ich zachowania i myśli wydają się bardzo nielogiczne, a w dodatku niezwykle wstydliwe, w związku z czym osoba, która ma nerwicę natręctw – odczuwa ogromny dyskomfort na tle psychicznym. Osoby, które chorują na zachowania obsesyjno-kompulsywne mają jednak często potrzebę wykonywania pewnych rzeczy, inaczej ma poczucie narastającego przerażenia i lęku. 
Każdy pacjent, który choruje, może mieć zupełnie inne objawy, a to, czy ma on nerwicę natręctw – stwierdza psychiatra. 

Przyczyny nerwicy natręctw 

Zaburzenia obsesyjno-kompulsywne mogą mieć różnorakie podłoże. Nie da się jasno sprecyzować co wywołuje nerwicę natręctw. Niegdyś podejrzewało się, że ma ono swoje podłoże genetyczne, ale nie ma na to żadnych dowodów, które mogłyby potwierdzać tę słuszność. Upatruje się przyczyny OCD między innymi w:

1.    Niedoborze serotoniny
2.    Traumach
3.    Strachu związanym z przykrym i traumatycznym wydarzeniem 
4.    Szybkim tempie życia i natłoku obowiązków
5.    Poczuciu niespełnienie oraz niedowartościowania
6.    Niskiej samoocenie
7.    Nieprawidłowe wydzielanie neuroprzekaźników
8.    Perfekcjonizm 

Objawy w nerwicy natręctw

Jak wspomnieliśmy wcześniej – objawy w tym problemie są naprawdę różne i ciężko przyporządkować je do każdego. Każdy bowiem będzie wyróżniał zupełnie inne aspekty zaburzenia. Do najczęściej występujących objawów można jednak zaliczyć między innymi: 

1.    Obsesyjna dbałość o higienę 
2.    Obsesję perfekcyjności 
3.    Tiki nerwowe
4.    Objawy rozwijającej się depresji, która jest skutkiem nieleczenia nerwicy natręctw
5.    Mizofobia, czyli lęk przed nieporządkiem i obsesja ciągłego spotkania
6.    Obsesyjna potrzeba powtarzania pewnych czynności dokładnie przez tę samą ilość razy i rozpoczynanie ich o konkretnej godzinie 
7.    Gromadzenie przedmiotów o niewielkiej wartości 
8.    Symptomy, które świadczą o zaburzeniach lękowych 

Z chorobą mogą zmagać się zarówno dorośli, jak i dzieci. Szacuje się, że około 40% dzieci, które zostaje dotkniętych tym problemem w dzieciństwie – z wielkim prawdopodobieństwem będzie musiało mierzyć się z nerwicą natręctw również w wieku dorosłym. W jaki sposób radzić sobie z nerwicą natręctw?

Diagnoza i leczenie nerwicy natręctw 

Jeśli zauważamy u siebie lub u swojego dziecka pewne niepokojące objawy, które mogłyby wskazywać na występowanie zaburzenia – konieczna będzie wizyta u psychologa. Następnie ten skieruje nas do psychiatry, który będzie mógł zająć się diagnozą. Rodzice często zastanawiają się w jaki sposób pomóc swojemu dziecku. Sposób postępowania jest bardzo podobny jak w przypadku osób dorosłych – polega na regularnej terapii. W przypadku dzieci nie zaleca się jednak farmakoterapii.

Jeśli zaś chodzi o samą terapię – w nerwicy, jakiegokolwiek rodzaju – zaleca się zapisanie na psychoterapię poznawczo-behawioralną, która pozwala dotrzeć do sedna problemu i nakłonić do zmiany zachowań osoby, które cierpią z powodu OCD. Terapia u dorosłych może, ale nie musi, być wspierana przez środki farmaceutyczne. Zazwyczaj zapisuje się wtedy inhibitory wychwytu zwrotnego serotoniny, które mają za zadanie uspokoić i wyciszyć lęki u osoby z zaburzeniem. Często sięga się także o leki z grupy neuroleptyków. Warto jednak pamiętać, że farmaceutyki są POMOCĄ, a bazą do walki z nerwicą natręctw jest PSYCHOTERAPIA, która ma zmienić problematyczne zachowania w sposób długotrwały i skuteczny. 

Skutki nieleczonej nerwicy natręctw 

Osoby, które nie zdecydują się na leczenie, muszą liczyć się z szeregiem skutków, które mogą być problematyczne na dłuższą metę. Wskazuje się wśród nich: 

1.    Obniżoną samoocenę
2.    Problemy w kontaktach towarzyskich
3.    Utrata radości z życia 
4.    Uzależnienia od leków i alkoholu 
5.    Zaniedbywanie swoich obowiązków
6.    Odsunięcie się od bliskich 

Niestety, skutkiem nieleczenia nerwicy może być również samobójstwo. Dlatego tak ważne jest, aby zająć się problemem w odpowiednim momencie, kiedy tylko widzimy u siebie lub kogoś bliskiego jakiekolwiek symptomy wskazujące na zaburzenie. Przy odpowiedniej pracy własnej i pracy na terapii – nerwicę natręctw można wyleczyć i odzyskać radość z życia. 

-
Autor: P.S.

Przy współudziale lekarza: Mariia Pyrin