Niedobór żelaza. Jak się objawia? Jak leczyć?

Każdy związek, pierwiastek i witamina, które występują w organizmie, są dla niego bardzo istotne dla prawidłowego funkcjonowania. Dlatego kiedy występuje jakikolwiek niedobór (albo nadmiar) – może to być dla nas bardzo wycieńczające. Jednym z częściej występujących niedoborów jest m.in. niedobór żelaza. Sam niedobór może być konsekwencją różnych stanów chorobowych, zmniejszonej podaży pierwiastka w diecie i innymi czynnikami. Jest to jednak coś, o co warto zadbać, ponieważ konsekwencją jego niedoboru może być anemia. 

Żelazo – jakie pełni funkcje w organizmie? 

Żelazo jest niezwykle ważne dla wielu procesów, które zachodzą w organizmie człowieka. Stymuluje czynność krwiotwórczą szpiku, nasila syntezę hemoglobiny oraz wzrost liczby krwinek czerwonych. Pełni również ważne zadanie dotyczące wiązania tlenu. Mówiąc prościej: odpowiada za transport tlenu, wspomaga działanie układu odpornościowego, a także bierze udział w produkcji energii w ciele. Zaburzenia, które biorą się z niedoboru żelaza, mogą prowadzić do wielu niepokojących objawów. Warto również znać poprawne stężenia żelaza we krwi, które dla osób dorosłych wynoszą odpowiednio (podawane w µg/d)

1.    U kobiet: 60-180
2.    U mężczyzn: 70-200
3.    U dzieci: 35 do 185 (normy różnią się w zależności od wieku)

Objawy niedoboru żelaza 

Niedobór żelaza to prawie 80% przypadków niedokrwistości, czyli inaczej – anemii. Problem ten dotyczy niemalże 2% całej populacji. Niedokrwistość z niedoboru żelaza jest już stanem klinicznym, dlatego tak ważne jest, żeby regularnie się badać, sprawdzać stężenie i reagować, kiedy tylko zaczyna niepokojąco spadać, aby nie doprowadzić do poważniejszych problemów. Objawami niedoboru żelaza, które powinny nas zaalarmować, mogą być: 

1.    Szybkie męczenie się 
2.    Senność 
3.    Bladość skóry 
4.    Problemy z koncentracją 
5.    Wypadanie włosów i łamliwość paznokci 
6.    Przyspieszona akcja serca 
7.    Sucha i szorstka skóra 
8.    Zawroty oraz bóle głowy 
9.    Osłabienie odporności 
10.    Apatia 

U niektórych może dojść do bardzo nietypowych objawów niedoboru żelaza np. spaczonego łaknienia, zespołu niespokojnych nóg czy nadżerki w jamie ustnej. 

W przypadku, kiedy przegapimy wszystkie pierwsze objawy, które alarmują o niedoborze żelaza – może dojść u nas do niedokrwistości, której objawy prezentują się z kolei następująco: 

1.    Obniżona tolerancja zimna 
2.    Znaczne osłabienie
3.    Trudności z pamięcią i koncentracją 
4.    Duszności 
5.    Kołatanie serca i ucisk w klatce piersiowej 
6.    Bladość 
7.    Senność 
8.    Obniżenie odporności 
9.    Bóle oraz zawroty głowy 

Jak widać – żelazo jest naprawdę bardzo ważnym składnikiem, o którego poziom w naszym organizmie należy dbać. 

Przyczyny niedoboru żelaza 

Do głównych przyczyn występowania niedoboru żelaza można zdecydowanie zaliczyć: 

1.    Ubogą dietę 
2.    Silne krwawienia, co wiąże się z utratą dużej ilości krwi
3.    Okres dojrzewania
4.    Problemy z wchłanianiem żelaza w jelitach 
5.    Niektóre leki

Jak uzupełnić niedobór żelaza? 

Jeśli zauważyliśmy u siebie niepokojące objawy niedoboru żelaza – powinniśmy udać się do lekarza pierwszego kontaktu, aby ten skierował nas na badania krwi, które mogą potwierdzić lub wykluczyć niedobory. Jeśli okaże się, że faktycznie nie mieścimy się w normach – lekarz może zapisać nam preparaty, które będą miały na celu uzupełnienie żelaza. Bardzo ważne jest również to, co robimy poza przyjmowaniem leków, mających na celu uzupełnienie tego elementu. Bardzo istotną, kluczową wręcz rolę, odgrywa tutaj dieta. Niezwykle istotne jest wprowadzenie do jadłospisu produktów bogatych w żelazo np. wątróbki, ryb i owoców morza, szpinaku, suszonych owoców, jaj czy produktów strączkowych. Dobrze spożywać te produkty w towarzystwie substancji, które poprawiają wchłanianie żelaza np. z produktami z witaminą C. O diecie powinny pamiętać szczególnie osoby, które są weganami i wegetarianami – poprawnie zbilansowana dieta roślinna i bezmięsna nadal może dawać nam mnóstwo żelaza. 

Leczenie preparatami z żelazem może trwać od 4 do 6 miesięcy, bo dopiero po kilku tygodniach następuje uzupełnianie zapasów żelaza, dlatego tak ważne jest, aby nie przerywać ich stosowania (chociaż u niektórych może wystąpić kilka skutków ubocznych np. zaparcia czy bóle brzucha). 

Jakie preparaty na żelazo może zapisać lekarz? 

Wśród najczęściej stosowanych leków na niedobory żelaza wyróznia się m.in.:

1.    Actiferol
2.    Ascofer
3.    Acti-globin 
4.    Biofer

Decyzję o tym, jaki lek zastosujemy podczas kuracji, podejmuje lekarz – i warto o tym pamiętać! 

-
Autor: S.L.

Przy współudziale lekarza: Kasper Buczma