Choroba Addisona. Co to jest? Objawy oraz przyczyny

Choroba Addisona to przewlekła lub pierwotna niewydolność kory nadnerczy, która jest wywoływana przez zmniejszone wydzielanie hormonów przez ten organ. Nadnercza z kolei są niewielkimi parzystymi gruczołami dokrewnymi, które pełnią kluczową funkcję w utrzymaniu homeostazy w organizmie. Składają się z rdzenia i kory, a każda z tych części wydziela niezbędne do życia hormony. J.F. Kennedy, czyli prezydent Stanów Zjednoczonych Ameryki w latach XX. był jedną z osób, które cierpiały na tę chorobę. Co jeszcze wiadomo o chorobie Addisona, jak się objawia i w jaki sposób należy ją leczyć? 

Choroba Addisona – co to jest? 

Choroba Addisona to zaburzenia w funkcjonowaniu układu hormonalnego, które są spowodowane pierwotną niedoczynnością kory nadnerczy. Ich uszkodzenie prowadzi do niedostatecznej produkcji hormonów, a to z kolei prowadzi do choroby Addisona. Do zniszczenia nadnerczy najczęściej dochodzi w wyniku choroby autoimmunologicznej – zapalenia kory nadnerczy. Nadnercza z kolei to parzysty narząd, który znajduje się tuż obok nerek. Składają się z kory oraz rdzenia. Kora wydziela takie hormony jak kortyzol, czyli „hormon stresu” oraz aldosteron. Pierwszy z nich wpływa na metabolizm, a drugi – reguluje ciśnienie oraz objętość krwi. Jest wiele przyczyn, które prowadzą do choroby Addisona. 

Choroba Addisona – przyczyny 

Choroba Addisona to choroba, która występuje dość rzadko. Znacznie częściej obserwuje się zachorowalność wśród kobiet, aniżeli u mężczyzn. Najczęściej choroba pojawia się w trzeciej lub czwartej dekadzie życia. Do przyczyn, które wpływają na pojawienie się choroby Addisona, zalicza się między innymi: 

1.    Gruźlicę nadnerczy 
2.    Krwawienie do obu nadnerczy 
3.    Choroby zakaźne 
4.    Raka
5.    Procesy autoimmunologiczne 
6.    Usunięcie nadnerczy 
7.    Skrobawica
8.    Zaburzenia wrodzone 

Objawy choroby Addisona 

Po czym można poznać chorobę? J.F.Kennedy miał charakterystyczne ciemniejsze „plamy” na skórze i to właśnie był jeden z objawów, że choruje na chorobę Addisona. Oprócz tego można zauważyć: 

1.    Osłabienie mięśni
2.    Niskie ciśnienie
3.    Brak zdolności do wysiłku 
4.    Zaburzenia w przemianie materii
5.    Brunatne zabarwienie skóry

Oprócz tego objawom mogą towarzyszyć kolejne objawy, takie jak np. gorączka, nudności czy bóle brzucha oraz bezsenność. 

Rozpoznanie oraz leczenie choroby Addisona 

Żeby w ogóle móc zdiagnozować problem – lekarz musi skierować nas na badania hormonalne, na które składają się morfologia, sprawdzanie stężenia pierwiastków oraz inne badania, takie jak np. EKG czy RTF. W skład badań hormonalnych wchodzą również oznaczenie kortyzolu we krwi rano oraz oznaczenie ze zbiórki dobowej moczu 17-OHKS. Jeśli oba te wyniki są obniżone, to najprawdopodobniej pacjent ma problem z niedoczynnością kory nadnerczy. Lekarzem, który będzie diagnozował oraz pomagał w leczeniu to endokrynolog. 
Najpewniej konieczne będzie zastosowanie farmakologii, czyli podanie hormonów w zależności od konkretnych potrzeb. 
Oprócz tego można pomóc sobie innymi metodami, takimi jak picie dużej ilości płynów czy zwiększenie ilości soli w diecie. To nie są jedyne zalecenia co do diety. 

Dieta w chorobie Addisona 

Żywienie w chorobie Addisona nie jest restrykcyjne i nie różni się diametralnie od standardowego podejścia do diety. Trzeba jednak zwrócić uwagę na kilka ważnych aspektów, takich jak:

1.    Picie przynajmniej 1,5 litra wody dziennie 
2.    Unikać napojów bogatych w potas 
3.    Na każdą szklankę kawy czy herbaty warto wypić jedną szklankę wody 
4.    Zwiększenie podaży płynów w momencie podwyższonej temperatury zewnętrznej.

Szybka diagnoza i wprowadzenie leczenia mogą ratować życie. Badajmy się regularnie. 

-
Autor: S.L.

Przy współudziale lekarza: Daniel Dudek