Tłuszczaki. Czym są? Przyczyny oraz sposoby leczenia

Tłuszczaki to niezłośliwe nowotwory tkanki łącznej, które występują na skórze pojedynczo lub w większych skupiskach. Ten niewielki guzek, miękki w dotyku, może pojawić się praktycznie na każdym kawałku naszego ciała – zwłaszcza w okolicach narządów wewnętrznych. Mimo że te zmiany nie powodują żadnych objawów chorobowych, to mogą się rozwijać, co dla wielu osób będzie problemem na tle estetycznym. Czym właściwie są tłuszczaki, w jaki sposób można je leczyć i czy mogą być dla nas groźne? 

Czym jest tłuszczak? 

Tłuszczaki zalicza się do jednych z najczęściej występujących nowotworów tkanek miękkich. Objawiają się one w postaci charakterystycznych guzków, które zbudowane są z torebek łącznotkankowych, w których znajduje się tłuszcz. Często wiele osób myli je z kaszakami lub włókniakami, ale należy je traktować nieco inaczej. Takie zmiany rozwijają się powoli, ale mogą one osiągać spore rozmiary. Tłuszczaki najczęściej występują w okolicach brzucha, pośladków oraz ud. Ta przypadłość jest szczególnie charakterystyczna dla osób po 40. roku życia, ale może również pojawiać się u osób znacznie młodszych. Chociaż tłuszczak zaliczany jest do guzów nowotworowych, jest niegroźny dla naszego zdrowia. 

Rodzaje tłuszczaków 

Wyróżnia się kilka rodzajów tłuszczaków, a wśród nich: 

1.    Lipoma – pojedyncza zmiana, zbudowana z komórek tkanki tłuszczowej 
2.    Angiolipoma – tłuszczak z widocznymi naczyniami krwionośnymi
3.    Myolipoma – zmiana z licznymi komórkami tkanki mięśniowej gładkiej 
4.    Myelolipoma 
5.    Tłuszczak wielopostaciowy i wrzecionowaty 
6.    Lipoblastomia – tłuszczak, który występuje u dzieci oraz niemowląt
7.    Zimowiak – guz, który pojawia się u małych dzieci i jest związany z utrzymaniem prawidłowej temperatury u dzieci 

Aby skutecznie określić, jaki rodzaj tłuszczaka dotknął pacjenta, może być konieczne przeprowadzenie badania mikroskopijnego oraz wykonanie tłuszczak-zdjęcia. Na tej też podstawie dobiera się później odpowiednie leczenie. 

Przyczyny powstawania tłuszczaków

Tak naprawdę nie ma żadnej klarownej odpowiedzi na to, co powoduje powstawanie tłuszczaków. Podejrzewa się, że ma to wiele wspólnego z predyspozycjami genetycznymi. Takie zmiany są często również konsekwencją zapaleń, zranień lub urazów. Szacuje się, że predyspozycjami do powstawania tłuszczaków są: 

1.    Wiek pomiędzy 40 a 60 rokiem życia 
2.    Przebyte nowotwory u członków rodziny pacjenta 
3.    Nadwaga 
4.    Schorzenia z predyspozycjami do powstawania tłuszczaków np. choroba Madelunga 
5.    Urazy oraz uszkodzenia tkanki 

Objawy tłuszczaków

Zazwyczaj zmiany nie dają żadnych dolegliwości bólowych, ale w niektórych przypadkach mogą być powodem dyskomfortu. Tłuszczak często objawia się poprzez: 

1.    Niedokrwistość 
2.    Widoczny obrzęk
3.    Bóle w okolicy wystąpienia tłuszczaków 
4.    Problemy z oddychaniem 
5.    Kłopoty z prawidłowym funkcjonowaniem nerek 
6.    Nadciśnienie tętnicze 

Jak leczyć tłuszczaki? 

W większości wielu przypadków tłuszczaki nie wymagają żadnego specjalistycznego leczenia. Pojedyncze zmiany nie powodują żadnego dyskomfortu oraz wyjątkowo powoli się rozwijają – dlatego też wiele osób po prostu nie zwraca na nie uwagi. Ale wiele z tłuszczaków można usunąć domowymi sposobami. Szkoda nie ma na nie żadnego lekarstwa – skuteczne mogą okazać się maści, olejki oraz specjalne kremy, które mają za zadanie wyleczyć tłuszczaki. Mogą być również usuwane w sposób, który nie wymaga interwencji chirurgicznej. Zazwyczaj wstrzyknięcie glikokortykoidów w obrębie guzka może sprawić, że stopniowo rozpuszczą się komórki tkanki tłuszczowej. Wymaga to jednak serii powtórek. Nowotwory takie jak ten są również eliminowane za pomocą liposukcji. 

Metody usuwania tłuszczaków 

Czasami jednak żadne sposoby nie zdają egzaminu i konieczne okazuje się całkowite zlikwidowanie zmiany chorobowej właśnie za pomocą metody chirurgicznej. Tego typu zabieg nie wymaga hospitalizacji i wykonywany jest z powodzeniem w warunkach laboratoryjnych. Najczęściej polega to na nacięciu tkanki miękkiej w celu pełnego usunięcia guzka, wraz z jego torebką łącznotkankową. 

Jak zapobiegać tłuszczakom? 

Tłuszczaki, prawdopodobnie uwarunkowane genetycznie, nie są czymś, z czym możemy sobie poradzić, żeby się nie pojawiały. Nie da się w żaden skuteczny sposób im zapobiegać. Nie ma również w obecnej medycynie żadnych efektywnych metod terapii genomowej, która mogłaby pozwolić na wymianę wadliwych genów. Jedynym działaniem, jakie możemy podjąć, jest unikanie zranień oraz urazów, które mogą być odpowiedzialne za rozwijanie się takich zmian jak tłuszczaki. 

-
Autor: P.S.

Przy współudziale lekarza: Iwona Jewusiak-Naglik