Niedobór witaminy B12. Co grozi w przypadku znacznych braków w organizmie?

O niedoborze możemy mówić wtedy, kiedy organizm nie dostaje odpowiedniej ilości jakiegoś składnika, co zaburza mu prawidłowe funkcjonowanie. Nie inaczej jest w przypadku niedoboru witaminy D12, która sprawia, że dochodzi do szeregu różnych objawów fizycznych, neurologicznych i psychologicznych. Warto wiedzieć więcej w jaki sposób objawia się niedobór witaminy B12 oraz jak można sobie z nim poradzić. 

Rola witaminy B12 w organizmie 

Witamina B12, która znana jest również jako kobalamina, to rozpuszczalna w wodzie witamina, której źródłem są produkty pochodzenia odzwierzęcego, takie jak jajka, mięso czy nabiał. Witamina ta niezbędna jest do dojrzewania czerwonych krwinek oraz syntezy DNA, który jest materiałem genetycznym komórek. Jest magazynowana w wątrobie aż do czasu, kiedy okazuje się potrzebna. Wchłaniana jest w jelicie cienkim, ale żeby mogło do tego dojść – musi połączyć się z czynnikiem wewnętrznym, czyli białkiem, który wytwarzany jest w żołądku. Jeśli nie ma takiej możliwości – witamina B12 przechodzi przez jelita, a następnie jest wydalana wraz z kałem.

Niedobór B12 – komu grozi? 

Są pewne czynniki, które znacząco podwyższają ryzyko wystąpienia niedoboru witaminy B12. Wśród nich wyróżnia się między innymi wegan, których dieta całkowicie wyklucza produkty odzwierzęce. Ale to nie są jedyne osoby w czynniku ryzyka, ponieważ wśród tych wyróżnia się osoby: 

1.    chorujące na chorobę Leśniowskiego-Crohna 
2.    cierpiące na niedokrwistość złośliwą
3.    chorujące na celiakię
4.    chorujące na IBD – nieswoiste zapalenie jelit
5.    chorujące na cukrzycę, którzy leczeni są metforminą (np. Avamina czy Siofor), która zmniejsza wchłanianie witaminy B12

Przyczyny niedoboru witaminy B12

Oprócz osób, które mają zwiększone ryzyko wystąpienia u nich niedoboru B12, do takiego stanu mogą prowadzić również takie czynniki jak: 

1.    nadużywanie alkoholu
2.    nieprawidłowa dieta
3.    anoreksja 
4.    zainfekowanie tasiemcem 

Ryzyko zwiększa również wiek – im ktoś jest starszy, tym wyższe ryzyko wystąpienia niedoboru. Niedobór witaminy B12 często zdarza się także u kobiet ciężarnych oraz karmiących piersią, szczególnie gdy stosują one dietę wegańską. 

Objawy niedoboru witaminy B12 

Niedobór witaminy B12 może doprowadzić do poważnych objawów, wśród których wyróżnia się między innymi: 

1.    Anemię
2.    Zaburzenie procesu krwiotworzenia
3.    Zwiększone ryzyko zachorowania na choroby o podłożu neurologicznym np. letarg czy parestezje 
4.    Problemów z układem pokarmowym 
5.    Mrowienie w palcach
6.    Drętwienie kończyn 
7.    Pieczenie języka 
8.    Zaburzenia widzenia
9.    Zaburzenia chodu 
10.    Osłabienie siły mięśniowej
11.    Zaburzenia natury psychicznej np. depresja, apatia
12.    Zaburzenia pamięci 
13.    Spadek masy ciała 
14.    Nudności
15.    Biegunki 

Diagnoza i leczenie niedoboru witaminy B12 

Jeśli zauważamy u siebie niepokojące objawy – powinniśmy zgłosić się z tym faktem do lekarza (internisty lub lekarza rodzinnego), który najpierw przeprowadzi z nami wywiad lekarski, a następnie zleci wykonanie badań z krwi. Badanie to polega na pobraniu próbki krwi żylnej, pobranej w godzinach porannych na czczo. Razem z poziomem witaminy B12 powinniśmy sprawdzić również poziom kwasu foliowego oraz homocysteiny. Jeśli stwierdzone zostaną niedobory – konieczne jest wdrożenie leczenia, polegające na jak najszybszym wyrównaniu poziomu witaminy. W zależności od stanu pacjenta może dojść do: 

1.    Iniekcji domięśniowych lub podskórnych – w przypadku dużych niedoborów 
2.    Suplementacji preparatami aptecznymi 
3.    Wprowadzenie większej ilości produktów odzwierzęcych do diety 

Warto pamiętać, że nie można samemu zdecydować o przyjmowaniu suplementów witaminy B12 – o tym decyduje lekarz. Aby stosować się do profilaktyki, warto stosować dietę zbilansowaną, a także regularnie się badać. 

-
Autor: P.S.

Przy współudziale lekarza: Renata Wróbel