Tętnicze nadciśnienie płucne. Objawy oraz przyczyny

Tętnicze nadciśnienie płucne to bardzo rzadka jednostka chorobowa, która jednak może być niesamowicie groźna. Często przegapiamy pierwsze objawy, kojarząc je ze zwykłym przeziębieniem albo przemęczeniem. Jeśli jednak takie problemy utrzymują się dłużej, niż powinny, należy zgłosić się do lekarza. Jeśli nie zajmiemy się nadciśnieniem płucnym, możemy wyrządzić sobie potężną krzywdę. Czym dokładnie jest nadciśnienie płucne?

Nadciśnienie płucne – czym jest? 

Nadciśnienie płucne (z ang. pulmonary hypertension) po raz pierwszy opisano w 1951 roku. Obecnie jest określane jako stan patofizjologiczny, w którym średnie ciśnienie w tętnicy płucnej mierzone w spoczynku podczas cewnikowania prawostronnego serca wynosi < 20 mmHg. W przypadku tej choroby następuje podwyższone ciśnienie krwi w krążeniu płucnym, co powoduje wzrost oporu naczyniowego. Defekt pracy krążenia płucnego w konsekwencji może spowodować niewydolność serca, czyli zaburzenia funkcji prawej komory. Zmniejszony przepływ krwi przez płuca skutkuje tym, że niedostateczna ilość tlenu jest rozprowadzana po całym organizmie, co negatywnie przekłada się na jego funkcjonowanie. To z kolei prowadzi do szeregu niepokojących objawów, które jednak nie są niejednoznaczne i powodują, że łatwo można je pomylić z innymi problemami zdrowotnymi. 

Nadciśnienie płucne – przyczyny 

Nadciśnienie płucne może wystąpić samoistnie, ale zazwyczaj towarzyszy całemu schorzeniu, co często znacznie utrudnia diagnostykę oraz leczenie. Do głównych przyczyn występowania nadciśnienia płucnego zalicza się: 

1.    Choroby lewego serca 
2.    Choroby wrodzone serca 
3.    Choroby płuc 
4.    Choroby zakaźne 
5.    Choroby tkanki łącznej 
6.    Schorzenia hematologiczne czy układowe np. sarkoidoza 
7.    Czynniki genetyczne 
8.    Działanie niektórych leków np. obniżających łaknienie 
9.    Działanie niektórych narkotyków np. amfetamina 
10.    Przewlekła niewydolność nerek 
11.    Zakażenie ludzkim wirusem niedoboru odporności, czyli HIV

Często jednak rozpoznaje się idiopatyczne nadciśnienie płucne, czyli występujące bez ustalonej, jednoznacznej przyczyny.

Nadciśnienie płucne dzieli się na kilka grup ze względu na jego przyczyny. Wyróżnia się: 

1.    Grupa 1 – tętnicze nadciśnienie płucno-idiopatyczne, dziedziczne, występujące w przebiegu chorób tkanki łącznej lub zakażenia wirusem HIV, wywołane pod wpływem leków lub toksyn 
2.    Grupa 2 – nadciśnienie płucne spowodowane chorobami lewej części serca 
3.    Grupa 3 – nadciśnienie płucne w przebiegu chorób płucnych np. POChP
4.    Grupa 4 – nadciśnienie płucne, które związane jest z przewlekłą chorobą zakrzepowo-zatorową
5.    Grupa 5 – nadciśnienie płucne o niejasnych przyczynach 

Objawy nadciśnienia płucnego 

Niezależnie od przyczyny, nadciśnienie płucne często charakteryzuje się podobnymi objawami. Pierwszy objaw to zazwyczaj duszność i zwiększona męczliwość, która pojawia się w wyniku zmniejszenia objętości krwi, która przepływa przez płuca podczas wysiłku fizycznego. Nie są to jednak jedyne objawy. Wyróżnia się również: 

1.    Ogólne osłabienie
2.    Duszność
3.    Zasłabnięcia podczas aktywności fizycznej 
4.    Spadek wydolności fizycznej 
5.    Suchy i męczący kaszel
6.    Zmiana barwy głosu 
7.    Ból dławicowy 
8.    Odkrztuszanie krwi z pękających naczyń płucnych 
9.    Obrzęki oraz oziębienie nóg 
10.    Wodobrzusze 

Resztę objawów, na przykład takie jak poszerzenie tętnicy płucnej czy żył szyjnych, może zaobserwować lekarz podczas badania. 

Diagnozowanie oraz leczenie nadciśnienia płucnego 

Podstawowym badaniem, jakie wykonuje się, kiedy podejrzewa się u kogoś nadciśnienie płucne, jest cewnikowanie prawej strony serca, co pozwala na pomiar ciśnienia w tętnicy płucnej. Można również zastosować takie badania jak np. RTG klatki piersiowej, EKG serca, badanie echa serca, tomografię komputerową w obrębie klatki piersiowej czy ocenę wydolności wysiłkowej. 

Głównym celem leczenia PAH jest zahamowanie rozwoju choroby, czyli zmniejszenie występowania objawów. W przypadku leczenia stosuje się m.in. leki przeciwzakrzepowe. Jeśli jest taka konieczność, może być niezbędne zastosowanie tlenoterapii, a w skrajnych przypadkach – może być konieczne leczenie zabiegowe. Często stosuje się leczenie skojarzone albo leczenie objawowe. 

-
Autor: S.L.

Przy współudziale lekarza: Dawid Wrona